درمان تنگی پیلور در نوزادان و شیرخواران، علائم و راه تشخیص تنگی پیلور

علت استفراغ شدید نوزاد چیست؟ چرا نوزادان به تنگی پیلور مبتلا می‌شود؟ این بیماری با چه علائمی همراه است؟ آیا می‌توان تنگی پیلور را با دارو درمانی برطرف کرد؟ و …

تنگی پیلور یک وضعیت نادر است که می‌تواند در ورود غذا به روده بزرگ اختلال ایجاد کند و سلامت نوزاد را به خطر بی اندازد. در ادامه این متن با ما همراه باشید تا ابعاد مختلف این بیماری اعم از علائم، علل، روش های تشخیصی و درمانی تنگی پیلور را مورد بررسی قرار دهیم:

تنگی دریچه پیلور در کودکان چیست؟

تنگی پیلور (HPS) که با اصطلاحات مختلفی مانند تنگی پیلوریک، پیلور ضخیم شده یا تنگی دهانه خروجی معده معرفی می‌شود، بیماری نادری است که از ورود غذا به روده کوچک جلوگیری می‌کند.

در قسمت انتهایی معده دریچه ای به نام دریچه پیلور قرار گرفته که غذا را در معده نگه می‌دارد تا فرآیند گوارشی در این ناحیه به طور کامل انجام شود و سپس مواد غذایی نیمه هضم شده را به روده انتقال می‌دهد. در مواردی که نوزاد به این بیماری دچار می‌شود عضلات پیلور به طور غیرطبیعی ضخیم و بزرگ شده و مانع از رسیدن غذا به روده کوچک می‌گردند.

علت بروز بیماری پیلور در نوزادان و شیرخواران

بیماری پیلور یکی از بیماری‌های رایج در کودکان است که معمولاً در دوران نوزادی و سنین اولیه کودکی بروز می‌کند. این بیماری به دلیل تنگ شدن مجرای پیلوروسپاسم (مجرایی که از معده به سمت روده کوچک می‌رود) ایجاد می‌شود. که در ادامه هر یک از این عوامل را بررسی می‌کنیم:

1. عوامل ژنتیکی:

برخی از تحقیقات نشان داده است که بیماری پیلور در نوزادان (HPS در نوزادان) به دلیل وجود عوامل ژنتیکی وارثی رخ می‌دهد. به عبارت دیگر، اگر یکی از والدین یا بستگان نزدیک کودک مبتلا به بیماری پیلور باشند، احتمال بروز این بیماری در کودک افزایش می‌یابد.

بر اساس مطالعات انجام شده حدود 15 درصد از نوزادانی که به این عارضه مبتلا شدند سابقه ژنتیکی در ابتلا به این بیماری را داشتند.

بیشتر بخوانید: درمان تنگی مجرای ادرار در کودکان و نوزادان

2. عوامل محیطی:

برخی از عوامل محیطی نیز می‌توانند در بروز بیماری پیلور در کودکان نقش داشته باشند. مصرف مواد مخدر و الکل توسط مادر در دوران بارداری، عفونت‌های معده و روده، استفاده از برخی داروها و تغذیه نامناسب می‌توانند به عوامل محیطی مهم در بروز بیماری پیلور در کودکان تبدیل شوند.

3. مصرف آنتی بیوتیک ها

در صورتی که مادر در دوران بارداری آنتی بیوتیک مصرف کند یا در هفته های اول زندگی آنتی بیوتیک خاصی داده شود، ریسک ابتلا به بیماری پیلور در نوزاد افزایش میابد.

4. تغذیه نوزاد:

برخی از مطالعات انجام شده دراین زمینه نشان می‌دهد که مصرف شیر خشک در نوزادان ریسک ابتلا به این عارضه را بالا می‌برد. البته محققان هنوز به این نتیجه نرسیدند که علت این عارضه به دلیل بطری شیر خشک است یا محتویات آن.

5. تولد زودرس:

ابتلا به بیماری پیلور در نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا می‌آیند بالاتر است.

6. جنسیت:

بیماری پیلور عمدتاً در کودکان پسران بیشتر از کودکان دختران دیده می‌شود.

بیشتر بخوانید: فرنولوم زبان در نوزادان چیست؟ + درمان فرنولوم زبان در نوزادان

7. سن:

اغلب بیماری پیلور در دو تا پنج هفته اول از زندگی نوزادان ظاهر می‌شود، اما ممکن است در سنین بعدی نیز رخ دهد.

8. نژاد و قومیت:

بیماری پیلور در نوزدان سفید پوست و اسپانیایی تبار معمولا شایع تر است.

9. عوامل روانی:

برخی از تحقیقات نشان می‌دهند که عوامل روانی می‌توانند در بروز بیماری پیلور در کودکان نقش داشته باشند. استرس، اضطراب و تغییرات روحی می‌توانند به عواملی تبدیل شوند که باعث تنگ شدن مجرای پیلوروسپاسم و بروز بیماری پیلور در کودکان شوند.

باید توجه داشت که بیماری پیلور یک بیماری قابل درمان است و در صورت تشخیص به موقع و مداخله مناسب، می‌توان از آسیب‌های جدی جلوگیری کرد. بنابراین، در صورت بروز علائم مشکوک در کودکان، بهتر است به پزشک متخصص مراجعه کرده و درمان مناسب را دریافت کنید.

نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی: فرم رزرو نوبت اینترنتی دکتر بهار اشجعی

علائم تنگی پیلور در نوزادان

معمولا زمانی که نوزادان به این عارضه مبتلا باشند بین 2 تا 8 هفته بعد از تولد، علائم بروز پیدا می‌کند. البته بهتر است این نکته را نیز در نظر داشته باشید که تنگی پیلوریک در نوزادان بزرگتر از 3 ماه به ندرت اتفاق می‌فتد. با این حال ممکن است یک یا چند علامت زیر را نوزاد از خود بروز دهد که عبارتند از:

۱- استفراغ مکرر بعد از تغذیه:

در این حالت نوزاد ممکن است به شدت استفراغ و شیری که تغذیه کرده را تا چند سانتی متر دورتر بالا بیاورد که به استفراغ پرتابی معروف است. استفراغ در اوایل بیماری ممکن است خفیف باشد اما با ضخیم تر شدن و باریک تر شدن مسیر پیلور شدیدتر می‌شود. البته دراین شرایط گاهی ممکن است استفراغ همراه با خون اتفاق بی‌افتد.

۲- احساس گرسنگی مداوم:

نوزادانی که دچار بیماری پیلور هستند در اغلب موارد بعد از استفراغ تمایل به غذا خوردن دارند.

۳- انقباضات معده:

ممکن است بلافاصله بعد از شیر خوردن و البته قبل از استفراغ کردن متوجه انقباضات موجی شکل در ناحیه فوقانی شکم نوزاد شوید. این انقباضات بخشی از فرآیند گوارشی است که به عنوان پریستالسیس شناخته می شود. انقباضات ناشی از تلاش ماهیچه های معده است که غذا را به زور از طریق پیلور تنگ شده عبور می دهند.

۴- کم آبی بدن:

ممکن است فرزند شما بدون اشک گزیه کند یا بسیار بی حال باشد. علاوه بر آن در صورتی که نوزاد دچار کم آبی شود ممکن است احساس کنید که تعداد دفعات تعویض پوشک خیس ا کمتر از قبل بوده یا آن مقدار که انتظار می‌رو خیس نشده است.

۵- مشکلات وزن نوزاد:

ابتلا به بیماری پلور در نوزاد می‌توانند مانع از افزایش وزن او شود و گاهی اوقات نوزاد را در معرض کاهش وزن قرار دهد.

۶- تغییر در عادات روده:

از آنجایی که بیماری پیلور در نوزادان از رسیدن غذا به روده جلوگیری می‌کند معمولا به یبوست دچار می‌شوند.

مصاحبه دکتر بهار اشجعی درباره بیماری پیلور در کودکان

روش های تشخیصی ضخیم شدن دریچه پیلور در کودکان

تشخیص تنگی پیلور در نوزادان معمولاً با معاینه فیزیکی و آزمایشات تصویربرداری انجام می‌شود.

در معاینه فیزیکی، پزشک ممکن است توده ای سفت در بالای شکم کودک شما احساس کند. این توده ماهیچه های پیلور بزرگ شده هستند. گاهی اوقات ممکن است هنگام معاینه شکم نوزاد، اغلب قبل از شروع استفراغ، انقباضات موجی قابل مشاهده باشد.

آزمایشات تصویربرداری می تواند برای تأیید تشخیص تنگی پیلور استفاده شود. آزمایشات تصویربرداری معمول برای تنگی پیلور عبارتند از:

• سونوگرافی که از امواج صوتی برای ایجاد تصاویر از اندام های داخلی استفاده می‌کند و می‌تواند ضخیم شدن دریچه پیلور را نشان دهد.
• عکس برداری با اشعه ایکس از سیستم گوارش کودک، در شرایطی که نتایج سونوگرافی واضح نباشد.

اگر پزشک به تنگی پیلور مشکوک باشد، ممکن است آزمایشات دیگری نیز برای رد سایر علل استفراغ انجام دهد که عبارت است از:

• آزمایش خون برای بررسی کم آبی بدن یا عدم تعادل الکترولیت

بیشتر بخوانید: سیستوسکوپی چیست؟

چه عواملی ریسک ابتلا به تنگی دهانه خروجی معده را در کودکان افزایش می‌دهد؟

به طور کلی عواملی که می‌تواند ریسک ابتلا نوزادان را به تنگی دریچه پیلور افزایش دهد عبارتند از:

جنسیت: ضخیم شدن دریچه پیلور در نوزادان پسر خصوصا آنهایی که فرزند اول هستند بیشتر از دختر بچه ها دیده می‌شود.

تولد زودرس: تنگی پیلور معده در نوزادانی که نارس به دنیا می‌آیند بیشتر از نوزادان دیگر است.

سابقه خانوادگی: اگر یکی از اعضای خانواده به تنگی پیلور مبتلا باشد ریسک ابتلا به این بیماری ممکن است در فرزند شما بالا برود . تنگی پیلور معده در حدود 20 درصد از نوادگان مذکر و 10 درصد از نوادگان مونث مادرانی که این عارضه را داشتند رخ می‌دهد.

نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی

سیگار کشیدن در دوران بارداری: این رفتار می‌تواند احتمال بروز چنین عارضه ای  را در فرزند شما افزایش دهد.

مصرف زود هنگام آنتی بیوتیک: برای نوزادانی که در هفته‌ های اول زندگیشان آنتی‌بیوتیک‌ های خاصی، مثل اریترومایسین برای درمان سیاه سرفه، تجویز می‌شود، ریسک ابتلا به تنگی پیلور افزایش می‌یابد. همچنین، مادرانی که در دوران آخر بارداری آاز برخی آنتی بیوتیک ها مصرف می‌کنند ممکن است در معرض خطر ابتلا به این عارضه قرار گیرند.

عوارض تنگی پیلور در شیرخواران و نوزادان

به طور کلی تنگی پیلور در نوزادان می‌تواند آنها را در معرض ابتلا به موارد زیر قرار دهد:

• ناکامی در رشد
• تحریک معده
• کم آبی بدن
• زردی

بیشتر بخوانید: درمان چسبندگی زبان در نوزادان + فرنولوم زبان چیست؟

راهکارهایی برای درمان بیماری پیلور در کودکان

در صورتی که فرزند شما به بیماری پیلور مبتلا شده باشد بهتر است هر چه سریع تر اقدامات درمانی را برای او آغاز کنید.

بهترین راه برای درمان تنگی پیلور جراحی پیلورومیوتومی است که در اغلب مواقع در همان روز تشخیص برنامه ریزی می‌شود.

در عمل جراحی پیلور، پزشک با ایجاد یک برش در ماهیچه پیلور، قسمت تنگ شده را درمان می‌کند. این عمل باعث می‌‍شود تا غذا به راحتی وارد دوازدهه روده شود. جراحی پیلورومیوتومی معمولاً با استفاده از تجهیزات کم تهاجمی مانند لاپاراسکوپی انجام می‌شود، که به کاهش زمان و بهبود سریعتر نوزاد کمک می‌کند.

پس از جراحی، نوزاد به مرور زمان بهبود خواهد یافت و مشکلات جریان غذا از بین می‌رود. با انجام این جراحی، کودکان معمولاً به سرعت به رژیم غذایی عادی بازمی‌گردند و از مشکلات تغذیه‌ای که به علت تنگی پیلور بوجود آمده بودند، خلاص می‌شوند.

بیماری پیلور، یکی از مشکلات شایع در سیستم گوارشی کودکان است که می‌تواند به مشکلات جدی در سلامت آنها منجر شود. اما با دانش و آگاهی مناسب، می‌توانید به عنوان والدین، اقداماتی انجام دهید که به حفظ سلامت معده کودکانتان کمک کنید.

دکتر بهار اشجعی

دکتر بهار اشجعی فوق تخصص جراحی بیماری های اطفال، یکی از برجسته ترین جراحان کودکان و نوزادان است که توانسته با مهارت بالا و استفاده از به روز ترین تجهیزات پزشکی انواع مختلفی از بیماری ها را درمان کند. اگر به دنبال بهترین جراح اطفال در تهران هستید تا تنگی پیلور فرزندتان را درمان کنید، بی شک دکتر بهار اشجعی می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند. برای تعیین وقت یا شماره گیری با شماره های مندرج در سایت تماس حاصل فرمایید.

سوالات متداول درباره تنگی مجرای پیلور در نوزادان و شیرخواران و درمان آن