علت انواع احتلالات حرکتی در کودکان + تشخیص بیماری های حرکتی در کودکان

بسیاری از کودکان حرکات کم و غیر عادی، تکراری و قابل پیش بینی از خود به نمایش می‌گذارند که در کل این حرکات عادی نبوده و در هیچ کودکی نرمال به نظر نمی‌رسد. اگر فرزند شما هم حرکات غیر عادی دارد و تحت شرایط گوناگون استرسی و عصبی شروع به انجام دادن آن‌ها می‌کند، ممکن است به اختلالات حرکتی مبتلا باشد.

اختلالات حرکتی در کودکان انواع مختلفی دارند و هر کدام در شرایط خاص و به شیوه‌ی خاصی بروز پیدا می‌کنند. به عنوان مثال تیک‌ها که معمولاً با نام تیک عصبی شاخته می‌شوند، یکی از اختلالات حرکتی رایج در کودکان است که به مرور زمان بیشتر می‌شود و شدت می‌گیرد.

اختلالات حرکتی در کودکان قابل درمان بوده و تنها با مراجعه به پزشک متخصص کودکان می‌تواند مدیریت شود.

اگر می‌خواهید بیشتر با اختلالات حرکتی در کودکان و نواع آن، علائم و شرایطی که موجب شدت گرفتن آن می‌شود آشنا شوید، در ادامه همراه ما باشید.

اختلالات حرکتی در کودکان چیست؟

اختلالات حرکتی کودکان و نوزادان شرایطی عصبی است که بر سرعت، کیفیت و سهولت حرکات دست و پای کودکان تاثیر می‌گذارد و می‌تواند خوش خیم یا بد خیم باشد. ناهنجاری‌های حرکتی در کودکان می‌توانند به طور مستقل به وجود بیایند یا نشانه‌ای از یک اختلال یا مشکل دیگر باشند.

علت بروز اختلالات حرکتی در کودکان چیست؟

دلایلی که موجب می‌شوند فرزندان شما به اختلالات حرکتی مبتلا شوند عبارتند از:

• عوارض دارو
• آسیب دیدن مغز
• سابقه وجود عفونت در بدن
• اختلالات التهابی در بدن و یا اختلالات خود ایمنی
• شرایط ژنتیکی یا اختلال در سیستم سوخت و ساز بدن
• سیستم ایمنی ضعیف و حمله گلبول‌های سفید به سلول‌های خودی

اختلالات عصبی مانند فلج مغزی یا تومورهای مغزی، همچنین اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون، سندروم تورات و یا سندروم هانتینگتون و یا مصرف داروهای ضد افسردگی و روان پریشی می‌توانند از دیگر دلایل اختلالات حرکتی باشند.

بیشر بخوانید: کیست کلدوک در کودکان چه علائمی دارد؟

انواع اختلالات حرکتی در کودکان

اختلالات حرکتی در کودکان با توجه به نوع حرکت، محل بروز حرکت و همچنین شدت آن در دسته بندی‌های گوناگونی قرار می‌گیرند که هر یک از آن‌ها عبارتند از:

۱- آتاکسی (aTAXIA):

اگر کودک به دلیل ضعف عضلانی نتواند حرکاتی عادی مانند راه رفتن و یا نوشیدن آب از لیوان را به آسانی انجام دهد و حرکاتی ارادی و ناشیانه انجام دهد، به اختلال حرکتی آتاکسی مبتلاست. معمولاً آتاکسی در کودکان تعادل حین راه رفتن، بلع و حرکات چشمی را با مشکل مواجه می‌کند.

۲- دیستونی (DYSTONIA):

انقباضات مداوم یا متناوب عضلانی که کودک نتواند آن‌ها را کنترل کند، دیستونی نام دارد. غالباً کودکان مبتلا به دیستونی ممکن است انقباضات ماهیچه‌های مخالف را تجربه کنند و به دنبال آن، حالت‌های چرخشی و یا غیر طبیعی ایجاد کند.

دیستونی می‌تواند بر:

• توانایی کودک در صحبت کردن
• توانایی کودک در غذا خوردن
• توانایی کودک در راه رفتن

تداخل ایجاد کند و گاهی هم با درد ماهیچه‌ها همراه باشد.

“اختلالات حرکتی در کودکان اختلالی آزاردهنده به شمار می‌رود که می‌تواند زندگی اجتماعی کودکان را تحت تاثیر قرار بدهد و آن‌ها را گوشه گیر و منزوی کند!‌ اگر متوجه حرکات غیر عادی و عجیب در فرزندتان شدید حتماً به پزشک متخصص اطفال یا متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید تا از سلامتی جسم و روح کودکتان محافظت کنید.”

بیشنر بخوانید: فرنولوم زبان در نوزادان و کودکان + درمان چسبندگی زبان در کودکان

۳- کوریا آتتوز (cHOREA-ATHETOSIS):

زمانی که کودک دچار انقباضات نامنظم صورت و اندام‌ها شود و قادر به کنترل کردن آن نباشد، به اختلال حرکتی کوریا آتتوز مبتلاست. این حرکات تقریباً پیوسته هستند و ممکن است که شبیه به رقص، از یک قسمت بدن به قسمت دیگر بدن منتقل شود.

برای اصلاح حرکات تند و ناگهانی اختلال کوریا آتتوز، از حرکات پیچشی و آهسته استفاده می‌شود تا عضلات شل شوند و انقباض از بین برود.

۴- تیک‌ها (Ticks):

حرکات غیر موزون و تکراری در صورت، دست و پاهای کودکان که به صورت غیر ارادی دیده می‌شوند، تیک نام دارند. البته تیک‌ها تنها مختص به حرکات نیستند و ممکن است در صداهای عجیب و یا حتی جملات غیر عادی هم به چشم بخورند.

تیک‌ها رایج بوده و از هر ۵ کودک، ۱ کودک را تحت تاثیر خود قرار می‎دهد. اغلب کودکان مدرسه‌ای تیک می‌گیرند و تا سنین نوجوانی، این تیک‌ها شدت گرفته و بیشتر می‌شوند. تیک‌ها نوعی اختلال حرکتی اضطرابی به شمار می‌روند و ناشی از استرس‌های مکرر و فشارهای عصبی می‌باشند.

بیشتر بخوانید: بیماری مقعد بسته در کودکان چه عوارضی دارد؟

فرم نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی

۵- میوکلونوس (Myoclonus):

تکان‌ها سریعی که در عضلات بدن اتفاق می‌افتند و کودک هیچ کنترلی بر آن ندارد، میوکلونوس نام دارد. اکثر مردم در هنگام خواب نوعی از میوکلونوس را تجربه می‌کنند. اما اگر فرزند شما در بیداری حرکات غیر عادی و سریعی دارد که نمی‌تواند آن‎ها را مدیریت کند، ممکن است میوکلونوس داشته باشد و یا حتی به صرع یا مشکلات عصبی دیگر مبتلا باشد.

۶- لرزش (Tremor):

لرزش ریتمیکی که کودک نتواند آن را کنترل کند اختلال حرکتی ترمور یا همان لرزش نام دارد. لرزشی که در حین حرکات ارادی اتفاق بیفتد لرزش جنبشی نام دارد و آشکارتر است. همچنین در کودکان و نوجوانان بیشتر دیده می‌شود و می‌تواند فعالیت‌های عادی و روزمره کودک را نیز مختل کند.

بیشتر بخوانید: درمان چسبندگی انگشت در کودکان

راه‌های تشخیص علت بروز اختلالات حرکتی در کودکان

پزشکان و متخصصان برای آنکه بتوانند علت بروز اختلالات حرکتی در کودکان را تشخیص دهند، از روش‌های زیر استفاده می‌کنند:

• آزمایش ژنتیک
• آزمایشات خون
• نمونه برداری و تجزیه و تحلیل مایع مغزی نخاعی
• تصویر برداری از مغز یا اسکن مغزی و ام آر آی (MRI)

در طول فرآیند تشخیص اختلالات حرکتی در کودکان، اولین قدم شناسایی ماهیت بیماری و حرکات غیر طبیعی می‌باشد. بهترین دکتر اختلالات حرکتی یا متخصص مغز و اعصاب بیمار را به دقت معاینه و بررسی می‌کند و پرونده‌های پزشکی بیمار را بررسی می‌کند. سپس شرح حالی از وضعیت حرکات و تیک‌های عصبی که در کودک دیده می‌شود، می‌گیرد و به سراغ آزمایشات و نمونه برداری‌های لازم می‌رود.

درمان اختلالات حرکتی در کودکان و نوزادان

بعد از تشخیص نوع و شدت اختلال حرکتی که فرزندتان به آن مبتلاست، نوبت به درمان آن می‌رسد. اگر فرزند شما اختلال حرکتی خفیفی داشته باشد، شدت حرکات زیاد نباشد و با توجه به نوع اختلال شانس تشدید شدن آن وجود نداشته باشد، بهترین دکتر اختلالات حرکتی در کودکان، درمان نکردن بیماری را پیشنهاد می‌دهد.

اما اگر اختلالات حرکتی در کودکان شدید باشد و بر روی زندگی روزمره، مدرسه رفتن و زندگی اجتماعی کودکان تاثیر بگذارد، روش‌های مختلفی برای درمان منشا اختلالات پیشنهاد می‌شود. برخی از این روش‌های درمانی عبارتند از:

• فیزیوتراپی و کار درمانی:

در فیزیوتراپی اختلالات حرکتی در کودکان، متد درمانی از تمرینات کششی و تقویتی برای بهبود دامنه حرکات کودکان استفاده می‌شود. در کار درمانی که کنار فیزیوتراپی انجام می‌شود، آموزش‌هایی برای نحوه صحیح قرار گیری اندام‌ها، نحوه صحیح بستن آتل و یا بریس پزشکی به والدین و کودکان داده می‌شود.

در صورت داشتن هرگونه ابهام یا سوالی میتوانید، آن را در انتهای همین صفحه با ما درمیان بگذارید، دکتر بهار اشجعی در اولین فرصت پاسخگوی سوالت شما خواهند بود.

• رفتار درمانی:

رفتار درمانی جامع یا CIBT می‌تواند برای برخی از انواع تیک‌ها مفید باشد، به ویژه در کودکانی که در سنین نوجوانی قرار دارند. رفتار درمانی در چنین کودکانی اجازه می‌دهد تا انگیزه‌های تشدید کننده اختلالات حرکتی خودشان را شناسایی کنند. سپس از رفتارهایی که کمتر در مرکز توجه دیگران است استفاده کنند و به جای حرکات غیر ارادی خودشان از آن‌ها استفاده کنند.

• دارو درمانی:

دارو درمانی اختلالات حرکتی در کودکان یکی دیگر از روش‌های درمان به شمار می‌رود که اگر شدت اختلالات زیاد باشد از آن استفاده می‌شود. در مواردی که اختلالات حرکتی به دلیل مصرف دارو برای بیماری دیگری ایجاد شده است، ممکن است دوزها مجدداً تنظیم شوند و جایگزین‌های دیگری برای آن‌ها در نظر گرفته شود.

به طور کلی دارو درمانی برای اختلالات حرکتی کودکان می‌تواند دردهای ناشی از حرکات را کم کند، میزان فشارهای عصبی، استرس و اضطراب در کودکان را کم کند و به درمان مشکلشان کمک کند.

متدهای دیگری که برای درمان اختلالات حرکتی در کودکان مورد استفاده قرار می‌گیرند عبارتند از:

• استفاده از متد روانکاوی جراحی برای تحریک عمیق ذهنی
• تجویز داروهای خوردنی برای کنترل سفتی عضلات یا لرزش و اسپاسم‌های عضلانی
• تجویز داروهای حاوی دوپامین به منظور مدیریت بهتر هورمون‌های ترشح شده از مغز
• تزریق بوتاکس برای از تخریب اعصاب و از بین بردن اختلالات عصبی در یک نقطه خاص از بدن