Warning: Undefined variable $faq in /home3/drashjae/public_html/wp-content/plugins/amina-faq/includes/client-display/update-content.php on line 17
کیست اوراک در کودکان | علائم، تشخیص و درمان سینوس اوراک
کودکان گاهی با نشانه‌هایی روبه رو می‌شوند که والدین را نگران می‌کند، مانند ترشحات غیر معمول ناف یا توده کوچک در شکم. بسیاری از والدین از علت این علائم بی اطلاع هستند و ممکن است آن را به سادگی رد کنند. در حقیقت این نشانه‌ها می‌توانند به کیست اوراک در کودکان مرتبط باشند، یک ناهنجاری مادرزادی که نیاز به تشخیص و درمان تخصصی دارد.
بی توجهی به این مشکل ممکن است باعث عفونت، درد و حتی نیاز به جراحی فوری شود. آگاهی از علائم هشداردهنده، روش‌های تشخیص و راهکارهای درمانی به والدین کمک می‌کند تا تصمیم درستی درباره سلامت فرزندشان بگیرند.
اگر شما هم با توده یا ترشحات غیرطبیعی در ناف کودک مواجه شده‌اید، این مقاله راهنمایی کامل برای شناخت سینوس اوراک و اقدام به‌موقع جهت درمان خواهد بود.
کیست اوراک چیست و چرا در کودکان ایجاد میشود؟
کیست اوراک یک ناهنجاری مادرزادی است که به دلیل بسته نشدن کامل مجرای اوراک در دوران جنینی ایجاد میشود. این مجرا در حالت طبیعی بین مثانه و ناف وجود دارد و پس از تولد باید کاملا بسته شود؛ اما اگر بخشی از آن باقی بماند میتواند به شکل کیست اوراک در کودکان بروز کند.
این کیست معمولا به صورت توده‌ای کوچک یا تورم در ناحیه ناف دیده میشود و گاهی باعث ترشح چرکی یا بدبو از ناف میشود. بیشتر والدین در ابتدا آن را با مشکلات ساده ناف یا عفونت‌های سطحی اشتباه میگیرند، اما در واقع این مسئله نشانه‌ای از یک اختلال ساختاری در دستگاه ادراری یا شکمی کودک است.
از طرفی اهمیت شناخت این بیماری در این است که درمان نکردن آن ممکن است به عوارضی مانند عفونت مکرر یا حتی ارتباط غیرطبیعی بین ناف و مثانه منجر شود. در نتیجه آگاهی زود هنگام والدین و مراجعه به پزشک متخصص جراحی اطفال، نقش کلیدی در پیشگیری از مشکلات جدی‌تر دارد.
انواع ناهنجاری‌های اوراک
- دیورتیکول اوراکال: کیست با اتصال به مثانه.
- سینوس اوراک به مثانه: مسیر باز بین ناف و مثانه.
- سینوس اوراک به ناف: مجرا باز و دارای مسیر خروجی به ناف.
- کیست اوراک: مجرا بسته شده اما در میانه آن مایع جمع شده است.
- کیست بین دو سر بسته: مجرا در دو انتها بسته است، اما مایع در میانه تجمع دارد.
کیست اوراک در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است و معمولاً با عفونت و التهاب ظاهر میشود.
جهت دریافت نوبت یا شماره ۴۴۸۴۱۸۶۲ – ۰۲۱ تماس بگیرید.
شیوع و آمار کیست اوراک
مطالعات نشان داده‌اند که حدود ۱ از هر ۵۰۰۰ تا ۸۰۰۰ نوزاد زنده ممکن است با نوعی از ناهنجاری اوراک متولد شوند. در کودکان، کیست اوراک شایع‌ترین نوع ناهنجاری اوراک است، در حالی که در بزرگسالان معمولاً به شکل سینوس اوراک نمایان میشود. حدود ۳۰ تا ۳۵ درصد ناهنجاری‌های اوراک در کودکان با عفونت یا التهاب ناف همراه است.
این داده‌ها نشان می‌دهد که هر گونه تورم، توده یا ترشحات ناف در کودکان باید جدی گرفته شود و احتمال کیست اوراک و سایر ناهنجاری‌ها بررسی شود.
بیشتر بخوانید: درمان فتق ناف نوزاد + عکس ناف بیرون زده نوزاد
علائم کیست اوراک در کودکان
نشانه‌های کیست اوراک همیشه واضح نیستند و ممکن است در ابتدا با عفونت ساده ناف یا مشکلات پوستی اشتباه گرفته شوند. اما شناخت به موقع علائم به والدین کمک می‌کند تا زودتر برای درمان اقدام کنند. رایج‌ترین علائم کیست اوراک در کودکان عبارت‌اند از:
علائم واضح و قابل مشاهده
- عفونت‌های مکرر ناف که به درمان‌های معمول پاسخ نمی‌دهند.
- ترشحات ناف غیرطبیعی ممکن است شفاف، چرکی یا بدبو باشد.
- قرمزی و التهاب پوست اطراف ناف اغلب همراه با حساسیت و درد جزئی.
- تورم یا توده کوچک در اطراف ناف که گاهی به مرور زمان تغییر اندازه می‌دهد.
- خروج ادرار از ناف (در موارد پیشرفته) نشان‌دهنده ارتباط غیرطبیعی بین ناف و مثانه است.
علائم غیر واضح یا کمتر شایع
- درد یا ناراحتی پایین شکم
- تب خفیف و بی‌قراری در کودکان
- احساس برجستگی یا توده هنگام لمس ناف
- علائم شبیه به مشکلات گوارشی یا عفونت‌های سطحی
هر زمان والدین با ترشحات غیرعادی یا توده در ناحیه ناف کودک مواجه شوند، باید احتمال وجود کیست اوراک یا سایر ناهنجاری‌های مادرزادی ناف را در نظر بگیرند و برای بررسی دقیق‌تر به پزشک فوق تخصص مراجعه کنند.
دریافت نوبت معاینه حضوری | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی
علت و عوامل بروز ناهنجاری‌های اوراک
در دوران رشد جنین یک مجرای باریک به نام اوراک بین ناف و مثانه وجود دارد. وظیفه این مجرا انتقال ادرار جنین به مایع آمنیوتیک است. به‌طور طبیعی پس از تولد نوزاد این مسیر باید کاملاً بسته شود. اما اگر بخشی از آن بسته نشود یا به طور کامل از بین نرود، کودک با یکی از انواع ناهنجاری‌های اوراک مثل کیست اوراک یا سینوس اوراک متولد میشود.
مهم‌ترین دلایل باقیماندن مجرای اوراک عبارت‌اند از:
- اختلالات رشد در دوران بارداری.
- مشکلات ژنتیکی یا ارثی در تکامل جنینی.
- عوامل ناشناخته‌ای که باعث بسته نشدن کامل مجرا می‌شوند.
این مشکل ارتباطی مستقیم با بی توجهی والدین پس از تولد ندارد؛ بلکه یک ناهنجاری مادرزادی است که از زمان جنینی همراه کودک وجود دارد. با این حال علائم آن ممکن است تا چند ماه یا حتی چند سال بعد ظاهر شوند.
بیشتر بخوانید: گرانولوم نافی در کودکان چیست؟ بهترین راه درمان گرانولوم ناف در نوزادن
روش‌های تشخیص کیست اوراک
تشخیص به موقع کیست اوراک اهمیت زیادی دارد؛ چون بسیاری از علائم آن می‌توانند شبیه عفونت‌های ساده ناف یا مشکلات پوستی باشند. پزشک برای اطمینان از وجود این ناهنجاری از روش‌های مختلفی استفاده می‌کند که مهم‌ترین آن‌ها عبارت‌اند از:
- معاینه بالینی: بررسی ناف کودک و لمس توده یا برجستگی شکمی.
- سونوگرافی شکم: رایج‌ترین و ساده‌ترین روش برای تشخیص کیست اوراک در کودکان است که وجود توده یا مسیر باقی‌مانده را نشان می‌دهد.
- سی‌تی‌اسکن یا MRI: در موارد پیچیده‌تر برای مشخص شدن ارتباط مجرای اوراک با سایر اندام‌ها به‌کار می‌رود.
- آزمایش‌های تکمیلی: در صورت عفونت مکرر، ممکن است آزمایش خون یا کشت ترشحات ناف انجام شود.
جدول مقایسه روش‌های تشخیص کیست اوراک
| روش تشخیص | مزایا | محدودیت‌ها |
| معاینه بالینی | سریع، بدون نیاز به تجهیزات | ممکن است با بیماری‌های مشابه اشتباه شود |
| سونوگرافی | غیرتهاجمی، دقیق، در دسترس | گاهی در نوزادان نیاز به تکرار دارد |
| سی‌تی‌اسکن/MRI | تصویر دقیق و کامل از ساختار داخلی | هزینه بالا، نیاز به بیهوشی در کودکان کوچک |
| آزمایش تکمیلی | کمک به تشخیص عفونت یا التهاب | تشخیص مستقیم کیست را تأیید نمیکند |
به همین دلیل در بیشتر موارد ابتدا سونوگرافی انجام میشود و در صورت نیاز، پزشک از سایر روش‌ها برای بررسی دقیق‌تر استفاده خواهد کرد.
درمان کیست اوراک در کودکان
انتخاب روش درمان به شرایط کودک، اندازه کیست و میزان عفونت بستگی دارد. به‌طور کلی، درمان کیست اوراک دو مرحله اصلی دارد: کنترل عفونت (در صورت وجود) و برداشتن کامل کیست برای جلوگیری از عود مجدد.
- درمان دارویی موقت
در صورتی که ناف کودک عفونت کرده باشد، ابتدا با آنتی‌بیوتیک و تخلیه ترشحات درمان میشود. این روش فقط یک اقدام موقت است و نمی‌تواند مشکل اصلی را برطرف کند.
- جراحی کیست اوراک
درمان قطعی و اصلی کیست اوراک، برداشت کامل کیست و بافت باقی مانده است. جراحی معمولا ایمن است و کودکان بعد از چند روز بهبود پیدا می‌کند. هدف اصلی جلوگیری از عود و عوارض طولانی مدت است مانند فیستول اوراک یا عفونت مکرر است.
- روش‌های کم‌تهاجمی (لاپاراسکوپی)
در برخی مراکز تخصصی، جراحی با برش‌های کوچک انجام میشود که درد و عوارض کمتری برای کودک دارد.
طبق سایت connecticutchildrens.org به این نکته اشاره شده است که:
همه کیست‌های اوراکال نیاز به درمان ندارند و در برخی موارد، پزشک ممکن است توصیه کند که کیست تحت نظر قرار گیرد. در صورت نیاز به درمان، جراحی لاپاروسکوپی به عنوان گزینه‌ای کم‌تهاجمی برای برداشتن کیست پیشنهاد میشود.
عوارض احتمالی در صورت عدم درمان کیست اوراک در کودکان
نادیده گرفتن یا به تأخیر انداختن درمان کیست اوراک میتواند پیامدهای جدی برای سلامت کودک داشته باشد. هرچند این عارضه در ابتدا ممکن است فقط با یک تورم یا ترشح ساده ناف شروع شود، اما در صورت عدم درمان، مشکلات زیر بروز پیدا می‌کند:
عوارض شایع
- عفونت‌های مکرر ناف: ممکن است به آبسه و درد شدید منجر شود.
- تورم و التهاب شکمی: ناشی از تجمع مایع در کیست یا پیشرفت عفونت.
- مشکلات طولانی‌مدت ادراری یا شکمی: که ممکن است نیاز به جراحی پیچیده‌تر داشته باشند.
عوارض نادر اما جدی
- تغییرات غیرطبیعی بافتی: در موارد محدود، بدخیمی در ناحیه اوراک گزارش شده است.
- ایجاد فیستول اوراک: ارتباط غیرطبیعی بین ناف و مثانه که باعث خروج ادرار از ناف کودک میشود.
با این حال درمان زود هنگام و مراجعه به پزشک فوق تخصص جراحی کودکان میتواند از همه این عوارض جلوگیری کند و روند درمان کودک را بسیار ساده‌تر سازد.
بیشتر بخوانید: درمان فتق ناف بدون جراحی در کودکان
چرا برای درمان کیست اوراک باید به دکتر بهار اشجعی- فوق تخصص جراحی کودکان مراجعه کنید؟
کیست اوراک در کودکان نیازمند دقت و مهارت بالای جراحی است، زیرا این ناهنجاری به دستگاه ادراری و اطراف ناف کودک مرتبط است. مراجعه به یک فوق تخصص جراحی کودکان و نوزادان میتواند تفاوت بزرگی در نتیجه درمان ایجاد کند.
مزایای مراجعه به دکتر بهار اشجعی
- پیگیری دقیق پس از درمان: بررسی روند بهبود و پیشگیری از عود مجدد کیست اوراک.
- تجربه و تخصص بالا: انجام موفق جراحی‌های متعدد کودکان و نوزادان با کمترین ریسک عوارض.
- رویکرد علمی و ترکیبی: کنترل عفونت، آماده‌سازی کودک و انجام جراحی با کمترین درد و عوارض.
- ارتباط مؤثر با والدین: توضیح کامل مراحل درمان، عوارض احتمالی و نحوه مراقبت پس از عمل به زبان ساده و قابل فهم.
- تشخیص دقیق و علمی: استفاده از روش‌های مدرن مانند سونوگرافی و MRI برای ارزیابی کامل کیست و برنامه‌ریزی جراحی.
برای دریافت مشاوره تخصصی و نوبت‌دهی سریع، هم اکنون می‌توانید با مطب دکتر بهار اشجعی تماس بگیرید.
جمع‌بندی و توصیه پایانی
کیست اوراک در کودکان یک ناهنجاری مادرزادی است که اغلب با علائمی مثل ترشحات ناف، تورم یا توده در ناحیه ناف ظاهر میشود. شناسایی سریع و درمان به موقع، نقش مهمی در پیشگیری از عوارض جدی مانند عفونت‌های مکرر یا فیستول اوراک دارد. والدین باید هرگونه ترشح، تورم یا توده در ناف کودک را جدی بگیرند و برای درمان قطعی آن سریعا اقدام کنند.
مراجعه به فوق تخصص جراحی کودکان باعث افزایش دقت، کاهش ریسک عوارض و پیگیری دقیق پس از عمل میشود.
برای دریافت مشاوره تخصصی و نوبت‌دهی سریع، همین امروز با مطب دکتر بهار اشجعی تماس بگیرید و سلامت کودک خود را اولویت قرار دهید.
