آترزی مری در نوزادان چیست؟ درمان آترزی مری (مری بسته در نوزادان)
آترزی مری یک اختلال مادر زادی نادر است که در آن مری از بدو تولد با نقص بسته بودن لوله مری همراه است. این اختلال مادرزادی در کودکان و نوزادان از رسیدن غذا و بزاق دهان به معده جلوگیری کرده و همین موضوع می‌تواند موجب خفگی کودک و یا بروز مشکلات تنفسی جدی شود.
اختلال آترزی مری در کودکان یک وضعیت اورژانسی است که بایستی فوراً جراحی و ترمیم شود تا مسیر مری به معده کودک باز شود و سلامتی کودک از انواع عفونت و بیماری‌هایی مانند ذات الریه در امان بماند.
اگر می‌خواهید بدانید که “آترزی مری در کودکان چیست؟” یا “چرا فرزندم دچار آترزی مری شده است؟” در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با مشکل بسته بودن مری به صورت مادرزادی در کودکان و نوزادان آشنا شوید.
انواع آترزی مری در کودکان و نوزادان
آترزی مری یا Esophageal Atresia در کودکان و نوزادان ۴ نوع مختلف دارد که هر یک عبارتند از:
-
نوع اول یا نوع A:
نوع A معمولاً زمانی اتفاق می‌افتد که قسمت های بالایی و انتهایی مری به هم متصل نیستند و انتهای مری بسته است. در این نوع بیماری، هیچ قسمتی از مری به نای نمی‌چسبد.
-
نوع دوم یا نوع B:
نوع B آترزی مری بسیار نادر است. چرا که در این نوع، قسمت فوقانی مری به نای متصل است اما قسمت تحتانی مری بسته می‌باشد.
بیشتر بخوانید: علت بروز دیابت در کودکان چیست؟
-
نوع سوم یا نوع C:
شایع ترین نوع آترزی مری در کودکان که تقریباً از هر ۱۰ نوزاد تازه متولد ۸ نوزاد به آن مبتلا هستند، آترزی نوع C می‌باشد. در نوع سوم آترزی مری قسمت فوقانی مری بسته بوده ولی قسمت تحتانی آن به نای متصل است. در تصویر زیر می‌توانید عکس آترزی مری از نوع سوم یا نوع C را مشاهده کنید:
-
نوع چهارم یا نوع D:
نادرترین و شدیدترین نوع آترزی مری در کودکان و نوزادان، نوع D آن است که در آن قسمت‌های فوقانی و تحتانی مری به هم متصل نیستند اما هر کدام به طور جداگانه به نای متصل می‌شوند.
رزرو نوبت مشاوره و معاینه | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی
علت بروز آترزی مری در کودکان چیست؟
در اغلب کودکان و نوزادان دلیل بروز آترزی مری مشخص نیست. بسیاری از پزشکان بر این باورند که آترزی مری یک اختلال ژنتیکی است که از بدو تولد به وجود می‌آید. تقریباً نیمی از نوزادانی که با آترزی مری به دنیا می‌آیند، نقایص مادرزادی دیگری در اندام‌های گوارشی خود مانند قلب، روده‌ها، مقعد، کلیه‌ها، ستون فقرات و یا استخوان دنده خود دارند.
با اینکه دلیل مشخصی برای ابتلا به آترزی مری وجود ندارد، اما مجموعه عوامل زیر میتوانند نقش پر رنگی در شدت گرفتن و افزایش شانس ابتلا به این عارضه داشته باشند:
۱- عوامل ژنتیکی:
در برخی موارد سابقه خانوادگی ابتلا به آترزی و یا حتی تغییرات ژنتیکی در DNA می‌تواند در ایجاد اختلال آترزی مری تاثیر گذار باشد.
۲- عوامل محیطی:
قرار گرفتن در معرض برخی از مواد شیمیایی یا داروها و یا ابتلا به عفونت‌های ویروسی در دوران بارداری، می‌تواند در بروز آترزی مری تاثیر گذار باشد.
بیشتر بخوانید: درمان فتق کشاله ران در کودکان و نوزادان
۳- سن بالای پدر و مادر:
معمولاً زوج‌هایی که دیر بچه دار می‌شوند، فرزندانی مبتلا به اختلالات مادرزادی خواهند داشت. آترزی مری هم یکی از اختلالات مادرزادی است که در اثر سن بالای پدر و مادر نوزاد به وجود خواهد آمد.
علائم و نشانه‌های آترزی مری در کودکان چیست؟
برخی از علائم و نشانه‌های آترزی مری در کودکان و نوزادان به شرح زیر هستند:
- بلع غیر طبیعی
- بروز مشکلات تنفسی
- وجود ترشحات سفید و کفی در دهان
- سیانوز یا کبودی پوست حین تغذیه (به سبب عدم بلع طبیعی)
- وجود مقدار زیاد آب دهان، مخاط و سایر ترشحات در دهان نوزاد
چه زمانی آترزی مری بروز پیدا می‌کند؟
اگر فرزندتان به آترزی مری مبتلا باشد، طی ساعات ابتدایی بعد از تولد با علائم و نشانه‌های آن مواجه خواهید شد.
نحوه تشخیص آترزی مری در کودکان چیست؟
اگر فرزندتان را با علائم ذکر شده به مطب پزشک ببرید، اقدامات فوری برای تشخیص بیماری و اختلالی که فرزندتان به آن مبتلاست صورت می‌گیرد. در اولین قدم فرزند شما در بیمارستان بستری می‌شود. سپس پزشک از یک سوند (لوله باریک) برای تشخیص استفاده می‌کند.
این روش تشخیص که به آندوسکوپی مری معروف است، به این صورت است که سوند از طریق بینی وارد مری نوزاد می‌شود و تا جایی پایین میرود که به معده برسد. اما اگر در طول این مسیر لوله سوند به بن بست بخورد و یک گرفتگی را در مسیر مری نشان دهد، یعنی فرزندتان به آترزی مبتلاست.
البته در برخی موارد حین این روش تشخیصی ممکن است لوله سوندی که با مجرای بسته در مری مواجه می‌شود، پیچیده شود و با برگشت به سمت بالا از سوراخ دیگر بینی کودک بیرون بزند.
در مقاله‌ای که از سوی cdc.gov درباره نحوه تشخیص آترزی مری در کودکان منتشر شده آمده است:
“Esophageal atresia is rarely diagnosed during pregnancy. Esophageal atresia is most commonly detected after birth when the baby first tries to feed and has choking or vomiting, or when a tube inserted in the baby’s nose or mouth cannot pass down into the stomach. An x-ray can confirm that the tube stops in the upper esophagus.”
“آترزی مری به ندرت در دوران بارداری تشخیص داده می‌شود. آترزی مری معمولاً پس از تولد، زمانی که کودک برای اولین بار سعی می‌کند غذا بخورد و استفراغ می‌کند یا دچار خفگی می‌شود، یا زمانی که لوله‌ای در داخل بینی یا دهان کودک قرار داده می‌شود، شناسایی خواهد شد. تصویر برداری اشعه ایکس نیز می‌تاوند تایید کند که قسمت فوقانی یا تحتانی مری دچار گرفتگی شده است.”
روش‌های درمان آترزی مری در کودکان
آترزی مری در کودکان درمان دارویی و خانگی ندارد و تنها به کمک عمل جراحی برای رفع نقص آترزی درمان می‌شود. در عمل جراحی آترزی مری در کودکان ،بعد از بیهوش کردن کودک یا نوزاد قفسه سینه برش داده می‌شود. سپس اتصال مری به نای با کمک تیغ جراحی جدا می‌شود و سوراخ نای بسته خواهد شد. همچنین سر فوقانی و تحتانی مری به یکدیگر بخیه زده خواهند شد.
گاهی اوقات ممکن است عمل جراحی آترزی مری در یک مرحله صورت نگیرد. به همین علت در چندین جراحی متوالی اختلال بسته بودن مسیر مری برطرف خواهد شد.
نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی
نکاتی که قبل از درمان آترزی مری در کودکان باید بدانید
قبل از انجام عمل جراحی آترزی مری در کودکان، نکات مراقبتی زیر توسط والدین، پزشکان و پرستاران انجام می‌شود تا کودک جراحی خوب و موفقیت آمیزی داشته باشد:
- به هیچ عنوان قبل از عمل به فرزندتان آب و شیر ندهید.
- سر بچه را در وضعیت ۴۵ درجه و به طرف بالا نگه دارید.
- اگر نوزاد دچار تنگی نفس شد، اکسیژن رسانی فوری تجویز خواهد شد.
- با استفاده از یک سوند تغذیه که از طریق سوراخ بینی به داخل قسمت بسته مری وارد شده، ترشحات جمع شده را تخلیه کنید. (هر ۱۰ تا ۱۵ دقیقه یک بار تکرار شود.)
بیشتر بخوانید: راه های جلوگیری از بروز فتق ناف در کودکان و نوزادان
مراقبت‌های بعد از عمل جراحی آترزی مری در کودکان
بعد از عمل نوزاد شما به مدت ۱ هفته در بیمارستان بستری خواهد بود و نفس کشیدن او به کمک دستگاه خواهد بود. همچنین بعد از عمل به مدت ۸ روز نباید به نوزاد شیر داده شود.
زمانی می‌توانید به فرزندتان شیر دهید که عکس مری بعد از تصویر برداری به روش سی تی اسکن با ماده حاجب، نشان دهد که وضعیت مری خوب است و نشتی از محل عمل وجود ندارد.
نوزاد شما ۱۰ روز بعد از عمل مرخص می‌شود و تا ۳ ماه بعد از عمل، هر هفته بایستی به پزشک متخصص مراجعه کنید. سپس تا سن ۱ سالگی، تعداد دفعات معاینه ماهی ۱ بار بوده و بعد از ۱ سالگی، بهتر است هر ۶ ماه وضعیت سلامتی مری و نای فرزندتان مجدد معاینه شود.
این معاینات باید تا سن ۱۵ سالگی ادامه دار باشند تا اگر اختلال آترزی مجدد بروز پیدا کرد، به موقع درمان شود.
عوارض احتمالی جراحی آترزی مری در کودکان و نوزادان
به طور کلی عمل جراحی آترزی مری در کودکان و نوزادان می‌تواند به دو دسته عوارض زودرس و دیررس تقسیم بندی شود که هر یک عبارتند از:
-
عوارض زودرس جراحی آترزی مری:
نشت از محل پیوند مری، عفونت اطراف زخم و یا داخل زخم، عفونت داخلی ریه
-
عوارض دیررس جراحی آترزی مری:
بروز تنگی در محل پیوند مری. احتمال اینکه فرزندتان دچار تنگی محل پیوند مری شود بسیار کم است، اما با این حال باید آمادگی بروز چنین عارضه‌ای را نیز داشته باشید.
بیشتر بخوانید: تالاسمی چیست؟
چرا دکتر بهار اشجعی؟
دکتر بهار اشجعی دارای بورد فوق تخصصی در زمینه جراحی تخصصی کودکان و نوزادان هستند. ایشان تحصیلات پزشکی خود در رشته جراحی عمومی را در دانشگاه شهید بهشتی تهران و رشته جراحی اطفال خود را در دانشگاه علوم پزشکی تهران گذراندند.
دکتر بهار اشجعی با بیش از ۲۰ سال سابقه در زمینه جراحی تخصصی اختلالات و بیماری‌های کودکان و نوزادان مهارت دارند و میتوانند در مسیر درمان و جراحی بیماری‌های مادرزادی و غیرمادرزادی شما و فرزندانتان را همراهی کنند.
نوبت دهی اینترنتی دکتر اشجعی | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی
2 دیدگاه
کار خام دکتر واقعا حرف نداره
سپاسگزارم