این محتوا در تاریخ ۱۴۰۱/۱۱/۱۲ بروزرسانی شده است.
یکی از رایج ترین اختلالاتی که در نوزادان تازه متولد دیده میشود، اختلال مادرزادی شکاف در کام و لب کودکان (Cleft lip & Cleft palate) است. این بیماری با شکافی در لب و کام (سقف دهان) کودکان بروز پیدا می‌کند و در آن به صورتیکه درمان موقع انجام نشود بر زیبایی، نحوه تغذیه و نحوه گفتار و صحبت کردن کودکان در بزرگسالی موثر خواهد بود. برای درمان تضمینی اختلالات کام و لب در نوزادان و کودکان توصیه میشود تا به پزشک متخصص و یا جراح اطفال مراجعه کنید.
در ادامه همراه ما باشید تا با چیستی عارضه شکاف کام و لب در کودکان، علت بروز این بیماری و همچنین بهترین راه برای جراحی و درمان اختلالات کام و لب در کودکان آشنا شوید.
اختلال و شکاف در کام و لب کودکان و نوزادان به بیماری مادرزادی گفته میشود که در آن نوزادان با یک شکاف یک طرفه و یا دوطرفه در کام (سقف دهان) و یا لب‌های خود متولد می‌شوند. اما سوال مهمی که پیش می‌آید این است که این شکاف در کام و لب شکری شدن کودکان چه زمانی اتفاق می‌افتد؟ سلول‌ها و بافت‌های تشکیل دهنده کام و لب‌های نوزادان در سه ماهه اول بارداری اتفاق می‌افتد که اگر فرآیند بسته شدن سلول‌ها با مشکل مواجه شود به طور کامل بسته نشده و بافت کام و لب باز می‌ماند که می‌تواند منجر به بروز لب‌های شکری و شکاف در کام کودکان و نوزادان شود.
تشخیص اینکه ایا فرزند شما به اختلال کام و لب مبتلاست ابتدا در دوارن غربالگری بارداری صورت می‌گیرد و اگر در این دوره اثری از این عارضه نباشد، پس از تودل و در معاینات اولیه‌ای که دکتر اطفال انجام می‌دهده قابل تشخیص خواهد بود.
کام در کودکان و نوزادان شامل دو بخش سخت کام و نرم کام می‌باشد که در آن سخت کام بخش جلویی و استخوانی سقف دهان است و نرم کام، بخش گوشتی و انتهایی سقف دهان است که به زبان کوچک متصل می‌باشد. در حقیقت کام وظیفه بستن راه ارتباطی میان حفره دهان و حفره بینی را بر عهده دارد و اگر دچار شکاف و اختلالی شود، می‌تواند بر حرف زدن و غذاخوردن کودکان اثر منفی بگذارد.
طبق گزارشاتی که در مقاله mayoclinic.org آمده است:
Males are more likely to have a cleft lip with or without cleft palate. Cleft palate without cleft lip is more common in females. In the United States, cleft lip and palate are reportedly most common in Native Americans and least common in African-Americans.
احتمال بروز شکاف لب بدون شکاف کام یا همراه شکاف کام در مردان بیشتر است و از سویی شیوع شکاف کام بدون شکاف لب در بانوان بیشتر است. در ایالات متحده آمریکا طبق تحقیقات انجام شده، ظاهرا عارضه شکاف کام و لب در میان کودکان جوامع بومی آمریکایی رواج بیشتری دارد و در مقابل کودکان آمریکایی‌های آفریقایی تبار کمتر به این اختلال دچار می‌شوند.
منبع: https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/cleft-palate/symptoms-causes/syc-20370985
شکاف کام و لب هر کدام یک ناهنجاری مجزا از هم در دهان هستند. اما گاهی نیز ممکن است با یکدیگر ترکیب شوند و شکافی ترکیبی از لب و کام را به دنبال داشته باشند. به گفته منبع معتبر my.clevelandclinic.org، نوع ترکیبی از اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان رایج‌ترین نوع از این عارضه می‌باشد.
چگونگی شکاف کام در کودکان:
شکاف یا باز شدگی کام (Cleft palate) در کودکان انواع مختلفی دارد که رایج‌ترین آن‌ها شامل موارد زیر می‌باشد:
نوع دوطرفه شکاف کام، سقف دهان کودک از هر دو جهت سمت خط میانی کام باز میشود و یک شکاف بزرگ در سقف دهان را بوجود می‌آورد.
شکاف کام یک طرفه در کودکان می‌تواند تنها از سمت راست و یا تنها از سمت چپ خط میانی سقف دهان رخ دهد و شکافی مایل به یک سمت را در سقف دهان بوجود آورد.
در این نوع از شکاف کام، سقف دهان کودک و قسمتی که به زبان کوچک متصل است، دچار شکاف میشود و زبان کوچک از وسط به دو نیمه تقسیم میشود.
چگونگی شکاف در لب‌های کودکان
لب مهم‌ترین عضو از بدن است که اگر شکاف و بازشدگی در آن وجود داشته باشد علاوه بر تاثیر منفی که بر چهره و اعتماد به نفس کودکان می‌گذارد، می‌تواند عوارضی مانند مشکلات گفتاری و زبانی را به همراه داشته باشد. شکاف در لب (لب شکری-Cleft lip) در نوازادان انواع مختلفی دارد که عبارتند از:
شکاف یک طرفه در لب می‌تواند در سه قسمت از لب رخ دهد:
این شکاف‌ها از لب شروع شده و تا بینی ادامه دارد.
شکاف دوطرفه در لب می‌تواند سمت راست و چپ لب را به طور همزمان به خود درگیر کند و یک بازشدگی دو سویه را از لب بالایی تا سوراخ‌های بینی کودک را بوجود آورد.
مجموعه‌ای از عوامل محیطی و ژنتیکی میتوانند زمینهای برای بروز ناهنجاری‌های مادرزادی مانند شکاف در کام و لب کودکان شود. عوامل زیر در دوران بارداری مادر، میتوانند زمینهای بسیار تاثیر گذار بر ایجاد شکاف در لب و کام دهان باشند:
نشانه و علائم خاص و قابل توجهی برای عارضه مادرزادی شکاف کام و لب وجود ندارد. با این حال می‌توان اختلال در شیردهی در دوران نوزادی و بیرون زدن شیر از بینی را دلیلی بر ابتلای به شکاف کام و لب دانست. البته برای کسب اطمینان از اینکه آیا کودک به اختلالات کام و لب دچار است یا خبر، توصیه میشود تا به بهترین پزشک اطفال مراجعه کنید. مشکلاتی که کودکان و نوزادان مبتلا به اختلال شکاف کام و لب به آن مبتلا هستند موارد زیر را شامل میشود:
جهت تعیین وقت برای معاینات اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان خود می‌توانید همین حالا با مطب دکتر اشجعی تماس بگیرید.
برای تشخیص اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان دو حالت وجود دارد:
تشخیص ناهنجاری‌های فیزیکی مانند اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان پیش از تولد و به کمک امواج اولتراسوند (Ultrasound) در حین سونوگرافی‌های دوران غربالگری اتفاق می‌افتد.
“شکل گیری بافت لب و کام در کودکان در سه ماهه اول بارداری صورت می‌گیرد و برای شناسایی زودهنگام اختلالات کام و لب، انجام سونوگرافی‌های حساس و سخت‌گیرانه در هفته 12 بارداری به شدت توصیه میشود.”
هر بیماری چه در زمان مقرر و چه دیرهنگام درمان شود، می‌تواند عوارضیبا شدت متفاوت را بر روی جسم و یا حتی روحیه افراد به همراه داشته باشد. اگر لب شکری و اختلالات کام در کودکان و نوزادان در زمان مقرر درمان نشود، می‌تواند عوارض زیر را برای فرزندان شما به همراه داشته باشد:
یکی از دشواری‌هایی که نوزادان و کودکان در اثر ناهنجاری شکاف کام و لب با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، اختلال در مکیدن شیر و تغذیه صحیح است. اگر شکافی در سقف دهان و یا لب‌ها باشد احتمال بیرون زدن مواد غذایی از بینی و دهان وجود دارد.
عفونت گوش یکی از رایج‌ترین عوارضی است که بعد از ایجاد شکاف در لب و کام در کودکان و نوزادان بوجود می‌آید. عفونت گوش به مرور زمان می‌تواند بر شنوایی اثر بگذارد و کودکان را در سنین بزرگسالی با مشکل مواجه کند.
عضلات کام نقش بسیار مهمی در تولید صداها و آواها از دهان دارد و اگر که این عضلات دچار ضعف و ناتوانی باشند؛ گفتار برای کودکان دچار مشکل خواهد شد. برخی از شایع‌ترین مشکلاتی که از جمله عوارض شکاف و اختلال در کام و لب در کودکان نوزادان به شمار می‌رود عبارتند از:
وجود اختلال در عضلات سقف دهان یا حتی بهم ریختگی در ساختار عادی لب، می‌تواند منجر به بروز مشکل در رشد و درآمدن دندانها شود. در صورتیکه اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان تا لثه بالایی ادامه پیدا کند، می‌تواند عوارض زیر را به دنبال داشته باشد:
جهت تعیین نوبت و مشاوره با دکتر بهار اشجعی می‌توانید با شماره ۴۴۸۰۶۶۶۸ – ۰۲۱ تماس بگیرید.
برای پیشگیری از بروز اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان تنها باید دوران بارداری صحیح و سلامتی داشته باشید. چرا که چنین اختلالی مادرزادی است و بعد از تولد نوزادان قابل پیشگیری نمی‌باشد. پس می‌توان اقدامات موثر در جهت پیشگیری از اختلالات کام و لب را اقدامات پیش از بارداری و پس از بارداری تقسیم بندی کرد:
جهت درمان و جراحی اختلالات کام و لب در کودکان و نوزادان لازم است تا تیمی از پزشکان در کنار یکدیگر فعالیت کنند و به رفع این اختلال در کودکان بپردازند.
حضور تیمی از پزشکان بالا در کنار یکدیگر باعث میشود تا علاوه بر اصلاح شکاف سقف دهان و لب‌ها، توانایی صحبت کردن، غذاخوردن، شنوایی و ظاهر زیبا و طبیعی چهره نیز مانند سایر کودکان شود.
بهار اشجعی یکی از بهترین پزشکان و جراحانی است که به صورت تخصصی به درمان و جراحی اختلالات و بیماری‌ها در کودکان و نوزادان پسر مشغول می‌باشد.
ایشان پس از کسب تخصص پزشکی اطفال، مشغول به درمان و جراحی اختلالات در بیمارستان‌های کودکان تهران، بیمارستان لاله واقع در شهرک غرب و مطب خود در بلوار کشاورز هستند.
دکتر بهار اشجعی خدمات بسیار زیادی در حوز درمان و جراحی کودکان و نوزادان به خصوص پسران را ارائه می‌دهند که عبارتند از:
شما می‌توانید برای تعیین نوبت برای درمان فرزندان خود، با شماره‌هایی که در سایت قرار داده شده است تماس بگیرید و یا از طریق فرم تعیین نوبت اقدام نمایید.
