بهترین و سریع ترین راه درمان یبوست در کودکان

درمان یبوست یا خشکی مزاج در کودکان و نوزادان سخت نبوده و تنها با تغییر سبک زندگی و تغییر عادات غذایی امکان پذیر است.  چرا که یبوست یا خشکی مزاج (Constipation) در کودکان یک بیماری گوارشی رایج است که در اثر عدم تحرک کافی، کم آبی بدن و یا حتی مصرف وعده‌های غذایی با فیبر کم به وجود می‌آید.

این مشکل گوارشی نه تنها بزرگسالان، بلکه کودکان و حتی نوزادان را نیز به خود درگیر می‌کند. به طوری که اگر نوزادی در طی ۲۴ ساعت اولیه بعد از تولد دفع مدفوع اولیه‌ی خود را انجام ندهد، شانس وجود بیماری‌های زمینه‌ای و ابتلا به بواسیر در او بالا خواهد بود!

اگر متوجه شدید که فرزندتان از رفتن به دستشویی می‌ترسد یا دستش را پشت خودش می‎گیرد و ابراز درد می‌کند، ممکن است که به یبوست مبتلا شده باشد!در ادامه این مقاله همراه ما باشید تا بیشتر با راهکارهای درمان یبوست در کودکان و نوزادان آشنا شوید.

منظور از یبوست در کودکان چیست؟

یبوست در کودکان به حالتی گفته می‌شود که مدفوع خشک و سفت شود و با درد و فشار زیادی از مقعد خارج شود. اگر این مشکل درمان نشود می‌تواند به مرور زمان زخم شقاق و بیماری هموروئید در کودکان را به وجود بیاورد. اما چرا کودکان و نوزادان هم به یبوست مبتلا می‌شوند؟

علت یبوست کودکان می‌تواند به هر دلیلی اعم از موارد زیر باشد:

• عدم مصرف میوه و سبزیجات حاوی فیبر
• آموزش زود هنگام دستشویی رفتن
• سابقه خانوادگی ابتلا به یبوست
• مصرف قند و شیرینی جات
• ننوشیدن آب کافی

زمانی می‌توانید بگویید که فرزندتان یبوست دارد که عمل دفع به مدت هر ۳ روز یا هفته‌ای یکبار برسد!

عوامل افزایش دهنده ریسک ابتلا به یبوست در نوزادان و کودکان

عارضه یبوست که بسیاری از کودکان و نوزادان را به خود درگیر می‌کند در اثر مجموعه‌ای از عواملی رخ می‌دهد که عبارتند از:

• کودکان و نوزادانی که تحرک کمی دارند.
• کودکان و نوزادانی که فیبر کافی مصرف نمی‌کنند.
• کودکان و نوزادانی که آب و مایعات کافی نمی‌نوشند.
• کودکان و نوزادانی که داروهای خاص مصرف می‌کنند.
• کودکان و نوزادانی که از اختلالات عصبی و استرسی رنج می‌برند.
• کودکان و نوزادانی که با برخی بیماری‌ها و شرایط خاص پزشکی مواجه هستند.

یبوست در کودکان و نوزادان چه علائمی دارد؟

علائم و نشانه‌های مختلفی برای تشخیص یبوست در کودکان و نوزادان وجود دارد که برخی از آن‌ها عبارتند از:

• خونریزی از مقعد
• بی اشتهایی ناگهانی
• نفخ شکم و درد در ناحیه معده
• گریه و دل درد حین دفع
• گریز از دفع و دستشویی رفتن
• مدفوع سفت و تکه تکه و دردناک
• دفع مدفوع کمتر از ۳ بار در هفته
• غلظت غیر عادی و مقدار کم مدفوع
• کاهش حرکات دودی شکل در روده همراه با درد
• فشار آوردن زیاد هنگام دفع مواد هضم شده

برای کسب اطمینان از ابتلای فرزندتان به یبوست با شماره تماس مطب دکتر اشجعی در تماس باشید.

چه زمانی فرزندم یبوست دارد؟

اگر فرزند شما در سنین نوزادی و یا کودکی تعداد دفعاتش مطابق با جدول زیر نباشد و کمتر از ۲ بار در هفته دفع مدفوع داشته باشد، ممکن است به یبوست مبتلا باشد:

سن کودک	میانگین تعداد دفعات روزانه
تازه متولد تا ۱ ماهگی	۴ تا ۶ بار در روز
۱ تا ۳ ماهگی	۳ تا ۵ بار در روز
۳ تا ۶ ماهگی	۲ تا ۵ بار در روز
۶ تا ۱۲ ماهگی	۱ تا ۴ بار در روز
۱ تا ۳ سالگی	۱ تا ۳ بار در روز
۳ تا ۶ سالگی	۱ تا ۲ بار در روز
۶ تا ۱۲ سالگی	۱ بار در روز

“یبوست یا خشکی مزاج اتفاقی دردناک و آزاردهنده برای کودکان و نوزادان است که بایستی به محض مشاهده علائم و نشانه‌های آن، به دنبال راهکارهایی برای درمان و معالجه این عارضه باشید.”

8 دلیل رایج در بروز یبوست در کودکان و نوزادان

دلایل گوناگونی می‌تواند منجر به ابتلای کودکان و نوزادان به یبوست که تغییر در عادات غذایی و کمبود فیبر در وعده‌های غذایی آن‌ها، استرس و یا عوارض مصرف دارویی خاص می‌تواند در بروز یبوست در کودکان و نوزادان به طرز چشمگیری موثر باشد.

8 دلیل رایجی که تاثیر بسزایی در بروز یبوست در کودکان و نوزادان دارد مصرف برخی مواد غذایی و یا موارد زیر می‌باشد:

1. تغییر در عادات خواب، تغذیه و یا روزمرگی کودک و نوزادان:

هر تغییر کوچکی که سبب بهم ریختن روتین منظم زندگی کودکان و نوزادان شود، حرکات دودی شکل روده آن‌ها را مختل می‌کند. ممکن است رفتن به مدرسه، رفتن به تعطیلات و یا اقامت در جایی به غیر از خانه کودک در بروز یبوست در کودکان و نوزادان موثر است.

2. آموزش زودهنگام دفع در کودکان و نوزادان:

اگر فرزند پسر و یا دختر شما آماده یادگیری دفع مدفوع خودش نباشد، با استرس و اضطراب و ترس ازدفع روبه‌رو می‌شود و احتمال بروز یبوست افزایش پیدا می‌کند. برای پیشگیری از یبوست در کودکان و نوزادان خود بهترین راه، آموزش دفع مدفوع در زمانی است که شرایط روحی و فیزیکی کودک آمادگی لازم را داشته باشد.

3. مصرف مواد غذایی فرآوری شده:

غذاهای فرآوری شده فاقد کمترین میزان فیبر بوده و سبب بروز اختلالاتی در سیستم گوارش کودکان و نوزادان شما می‌شود. سعی کنید غذاهای آماده و اسنک‌ها فرآوری شده را با مواد غذایی سالم و خانگی جایگزین کنید تا از یبوست در کودکان و نوزادان خود پیشگیری کنید.

4. استرس و ناراحتی‌های عاطفی:

تحقیقات جدید نشان داده است که بین تحولات ذهنی و تغییر در حرکات روده ارتباطی وجود دارد که می‌تواند تاثیر بسزایی بر هضم غذا داشته باشد و منجر به بروز یبوست و اسهال در کودکان و نوزادان می‌شود.

5. تاثیرات منفی عوارض دارویی:

برخی از داروهایی که پزشکان اطفال برای پیشگیری و درمان بیماری‌های کودکان و نوزادان شما تجویز می‌کنند ممکن است منجر به بروز یبوست در آن‌ها شود. در چنین شرایطی توصیه می‌شود تا شرایط جسمانی فرزندتان را با مراجعه به دکتر کودکان در میان بگذارید.

بیشتر بخوانید: درمان پرولاپس رکتوم در کودکان

6. نشستن طولانی مدت:

نشستن طولانی مدت در اثر تنبلی، انجام دادن بازی‌های ویدیویی و یا تماشا کردن تلویزیون فعالیت‌هایی است که موجب تنبلی روده و نامنظم شدن حرکات روده می‌گردد و در نهایت یبوست در کودکان و نوزادان را همراه خواهد داشت.

7. نوشیدن شیر:

حساسیت به لبنیات حساسیتی رایج به غذا در کودکان زیر 3 سال است که علت عمده و اصلی بروز خشکی مزاج در کودکان و نوزادان است.

8. کم آبی بدن:

اگر فرزند شما در طول روز آب کمی می‌نوشد حتما مدفوع سفت و خشکی خواهد داشت که دفع را برای او سخت و دشوار خواهد کرد. سعی کنید از نوشیدن آب به مقدار 6 تا 8 لیوان در روز توسط فرزندانتان اطمینان حاصل کنید.

جهت مشاوره و تعیین وقت برای درمان یبوست در فرزندان خود با شماره‌های قرار گرفته در سایت تماس بگیرید.

راه های موثر در جلوگیری از یبوست در کودکان و نوزادان

توصیه‌های بسیاری زیادی از سوی جامعه پزشکان ماهر اطفال برای پیشگیری از بروز یبوست در کودکان و نوزادان وجود دارد که موارد زیر مهم‌ترین آن‌ها هستند:

• تشویق کودکان و نوزادان به مصرف بیشتر میوه‌ها و سبزیجات سرشار از فیبر توسط والدین برای جلوگیری از بروز بواسیر در کودکان و نوزادان
• استفاده از آب و مایعات کافی در طول روز و افزایش مصرف غلات سبوس دار، نان و لوبیا
• دعوت فرزندان خود را به فعالیت های بدنی مانند ورزش کردن و راه رفتن بیشتر جهت افزایش حرکات روده و پیشگیری از خشکی مزاج در کودکان و نوزادان، ماساژ شکم کودکان و نوزادان میتواند در جلوگیری از یبوست کمک کننده باشد.

یبوست در کودکان و نوزادان موجب بی‌قراری و آزردگی، درد و ناراحتی آن‌ها می‌شود. بهترین راه برای درمان و رفع بیماری مزمن یبوست در کودکان و نوزادان، رعایت نکاتی ساده در برنامه غذایی و تغییر عادات روزمره می‌باشد و منجر به بهبود چشمگیر سیستم گوارش فرزندان شما خواهد شد.

مصاحبه دکتر بهار اشجعی درباره یبوست در کودکان و راه های درمان آن

 

درمان یبوست در کودکان چگونه است؟

برای درمان یبوست در کودکان، قبل از هر چیز باید با پزشک کودک خود مشورت کنید تا دوز مناسب دارو یا ملین متناسب با سن و وزن کودک مشخص شود. در بعضی موارد، شیاف گلیسیرین می‌تواند به نرم شدن مدفوع کمک کند، مخصوصاً برای کودکانی که نمی‌توانند داروهای خوراکی یا قرص مصرف کنند.

حتماً قبل از استفاده از هر نوع شیاف یا دارو، با پزشک کودک درباره روش صحیح مصرف و مقدار مناسب آن صحبت کنید تا از بروز عوارض جلوگیری شود.

💡 در کنار درمان دارویی، افزایش مصرف آب، میوه، سبزیجات و تحرک روزانه هم نقش مهمی در درمان یبوست کودکان دارد.درمان خانگی یبوست یکی از بهترین و موثرترین روش‌ها برای از بین بردن درد و ناراحتی ناشی از خشکی مزاج در کودکان می‌باشد. بیماری یبوست در کودکان در صورتیکه در اثر تغذیه نامناسب به وجود آمده باشد، بدون نیاز به مداخله‌ی جراح اطفال درمان می‌شود.

اما اگر در اثر انسداد روده در کودکان به وجود آمده باشد، لازم است تا جراح اطفال در درمان یبوست فرزندتان مداخله کند!

در ادامه بهترین روش های درکان یبوست در کودکان رو به شما پیشنهاد خواهیم داد:

چه دارویی برای یبوست کودکان مناسب است؟

برای درمان یبوست در کودکان، چند نوع دارو وجود دارد که معمولاً توسط پزشک توصیه می‌شوند؛ داروهایی مثل داکوسات (Docusate) و هیدروکسید منیزیم (Magnesium Hydroxide) معمولاً عوارض کمی دارند و می‌توانند به نرم شدن مدفوع کمک کنند.

اما در بیشتر موارد، پلی‌اتیلن گلیکول (Polyethylene Glycol) که با نام تجاری میرالاکس (Miralax) هم شناخته می‌شود، بهترین گزینه برای کودکان است. چون این دارو بی‌مزه، بی‌بو و بدون بافت خاصی است و معمولاً کودک بدون مشکل می‌تواند آن را مصرف کند.

توجه: هر نوع داروی ملین باید فقط با تجویز و تشخیص پزشک مصرف شود، چون مقدار و مدت استفاده از آن بسته به سن، وزن و شدت یبوست کودک متفاوت است.

استفاده از شیاف گلیسیرین

در مواقعی که فرزندتان در مقابل مصرف مکمل‌های حاوی فیبر و نرم کننده مدفوع مقاومت می‌کند، استفاده از شیاف گلیسیرین کودکان توصیه خواهد شد.

شیاف گلیسیرین کودکان جهت درمان یبوست مصرف شده و با مرطوب کردن دهانه مقعد کودک حین دفع و همچنین نرم کردن مدفوع، به از بین بردن درد و همچنین دفع آسان تر کودک کمک خواهد کرد.

استعمال روغن گلیسیرین

روغن گلیسیرین نیز یکی دیگر از روش‌های درمان یبوست کودکان بالای ۳ سال و نوزادان می‌باشد. در این روش بهتر است تا روغن را بر روی شکم کودکتان بریزید و به آرامی ماساژ دهید. ماساژ‌ با روغن به بهبود حرکات دودی شکل روده کمک کرده و به درمان یبوست کمک خواهد کرد.

مصرف ملین و تنقیه

اگر تجمع مواد دفعی موجب انسداد و بسته شدن روده شود تحت نظر پزشک اطفال از ملین و تنقیه مانند روغن های مدنی برای درمان یبوست در کودکان و نوزادان مورد استفاده قرار میگیرد.

در مواقعی که اطفال به یبوست شدید دچار میشوند و استفاده از درمان های خانگی و دارو درمانی برای او بی تاثیر است کودک مدت کمی بستری شده و پزشکان در بیمارستان از تنقیه های قوی تر برای پاکسازی روده استفاده میکنند.

تغییر عادات غذایی کودک

تغییر رژیم و عادات غذایی کودک در بهبود و درمان یبوست موثر بوده و اجازه می‌دهد تا فرزندتان دفع راحت تری داشته باشد. از جمله راهکارهایی که می‌توانید در خانه به برای معالجه خشکی مزاج کودکتان به کار بگیرید عبارتند از:

• مصرف سبزیجات تازه، آب دار و حاوی فیبر مانند اسفناج و کاهو
• مصرف میوه‌های حاوی فیبر مانند گلابی، سیب و هندوانه
• افزایش مصرف غذاهای حاوی فیبر
• خوردن انجیر و آلو خشک یا تازه

روش‌هایی برای تشخیص یبوست در کودکان و نوزادان

اولین و موثرترین راهی که منجر به تشخیص یبوست در کودکان در خانه می‌شود، بررسی عادات دفع و تغییرات الگوهای رفتاری فرزندانتان می‌باشد.

تغییراتی که در تغذیه و فعالیت‌های بدنی کودک دیده می‌شود و یا حتی الگوهای رفتاری که نشان دهنده ترس کودک از دفع می‌باشد مانند قایم شدن در گوشه‌ای از خانه و یا قرار گرفتن در حالتی که برای دفع نرمال نیست، می‌تواند بیانگر ابتلای فرزند شما به یبوست باشد. همچنین این الگوی تغییرات رفتارهای کودکان و نوزادان شما منجر به تشخیص زودهنگام یبوست و سبب درمان آن پیش از شدت گرفتن این اختلال می‌گردد.

روش‌های دیگری نیز برای درمان یبوست در کودکان و  نوزادان وجود دارد که عبارتند از:

• تصویر برداری به کمک اشعه ایکس
• معاینه بالینی و چشمی شکم و مقعد کودکان و نوزادان
• بررسی عملکرد اعصاب و چگونگی کارکرد سیستم گوارش کودکان و نوزادان

بیشتر بخوانید: علائم شقاق در کودکان + درمان شقاق مقعدی در کودکان

عوارض جانبی عدم درمان یبوست در کودکان و نوزادان

اگر یبوست کودکان به موقع درمان نشود علاوه بر آنکه شقاق و بواسیر در کودکان را به وجود می‌آورد، می‌تواند بر روح و روان کودک نیز تاثیر بگذارد و او را دچار استرس ناشی از دفع کند!

از دیگر عوارض ناشی از یبوست در کودکان می‌توان به موارد زیر نیز اشاره داشت:

• پرولاپس رکتوم (بیرون زدن بخشی از راست روده از مقعد)
• پارگی و زخم پوست اطراف مقعد (شقاق یا فیشر)
• بی‌اختیاری مدفوع به دلیل عدم دفع به موقع
• نگه داشتن مدفوع و ترس از اجابت مزاج

کدام میوه‌ها به درمان یبوست در کودکان و نوزادان کمک می‌کند؟

میوه‌ها و غذاهایی که مصرف آن در خانه می‌تواند در درمان و رفع یبوست در کودکان و نوزادان موثر باشد عبارتند از:

• آلو
• گلابی
• سیب

میوه‌هایی سرشار از فیبر و ملین‌هایی طبیعی برای درمان خشکی مزاج در کودکان و نوزادان به شمار می‌روند. همچنین این میوه‌ها با توجه به داشتن نوعی قند طبیعی به نام سوربیتول (Sorbitol) افزایش حرکات دودی شکل روده و نرم شدن مدفوع را به همراه دارند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنیم؟

یبوست در کودکان و نوزادان امری طبیعی است با این حال ممکن است در طولانی مدت عوارض جانبی از خود بر جای بگذارد که در اینصورت نیاز است در اولین فرصت به دکتر متخصص کودکان مراجعه کنید.

اگر علائم زیر را بیش از ۲ هفته در کودک خود دیدید حتما او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید:

• تب
• درد حین دفع
• درد های شکمی در کودک
• وجود خون در مدفوع
• غلظت و یا قطر غیر عادی مدفوع
• گریز از دفع و قایم شدن پشت مبل یا تخت
• بی‌اشتهایی و کم اشتهایی نسبت به حالت عادی
• تعداد دفعات دفع غیر عادی و کمتر از ۲ بار در هفته
• قرار گرفتن کودک در وضعیتی خاص برای فرار از درد
• افتادگی روده راست (بیرون زدن روده از مقعد یا بواسیر در کودکان)

اگر علائمی که ذکر شدند بیش از ۲ هفته در کودکتان باقی ماند، حتماً او را نزد پزشک متخصص اطفال ببرید.

رزرو نوبت اینترنتی دکتر بهار اشجعی: فرم رزرو نویت

چه زمانی یبوست در کودکان خطرناک است؟

در صورتیکه کودک شما علاوه بر یبوست علائم زیر را داشته باشد، می تواند نشان دهنده بیماری های زمینه ای و خطرناک باشد که بهتر است در اولین فرصت این موارد را با پزشک متخصص اطفال در میان بگذارید. این علائم شامل موارد زیر خواهد بود:

• وجود خون در مدفوع کودک
• وزن گیری نامناسب کودک و یا کاهش وزن
• احساس درد در ناحیه شکم
• سابقه خانوادگی ابتلا به تومورهای گوارشی و یبوست
• استفراغ و حالت تهوه همراه با یبوست

چرا دکتر بهار اشجعی را انتخاب کنیم؟

دکتر بهار اشجعی بهترین پزشک و جراح اطفال در تهران هستند که دوره پزشکی عمومی و بورد فوق تخصصی خود را در زمینه جراحی کودکان و نوزادان از دانشگاه علوم پزشکی تهران کسب کرده است. ایشان دارای سال‌ها تجربه جهت درمان و جراحی بیماری‌های گوناگون در کودکان و نوزادان هستند و جراحی‌های متعدد و موفقیت آمیزی را در زمینه درمان و عمل جراحی بیماری‌های کودکان و نوزادان داشته‌اند.

شما می‌توانید جهت مشاوره و یا معاینه کودکان و نوزادان خود توسط دکتر بهار اشجعی همین حالا با شماره‌های قرار گرفته در وبسایت و یا از طریق فرم اینترنتی تعیین نوبت برای فرزند خود را انجام دهید.

جهت بازدید از صفحه اینستاگرام  و ارتباط از طریق تلگرام خانم دکتر اشجعی اینجا کلیک کنید.