جراحی و درمان بیماریهای کلیه و مجاری ادرار در کودکان
کلیه ها یکی از اندام های مهم و حیاتی در بدن هستند که از طریق کنترل سطح آب بدن و دفع مواد زائد به صورت ادرار، کمک به تصفیه خون میکنند. این اندام وظایف مهم دیگری را در بدن مانند: تولید گلبول های قرمز، تنظیم فشار خون و سطح کلسیم مواد معدنی انجام میدهد اما گاهی اوقات کلیه ها نمیتوانند به درستی کار کنند و در عملکردشان اختلالاتی به وجود میآید و اصلاحا کودک را دچار نارسایی کلیه و مجاری ادرار میکند. اغلب این مشکلات به دلیل عوامل ژنتیکی به وجود میآید و عوامل محیطی در ایجاد نارسایی های کلیه و مجاری ادرار در کودکان بی تاثیر اند.
انواع نارسایی ها و بیماری های کلیوی و مجاری ادرار در کودکان
نارسایی کلیوی حاد
بیماری حاد کلیه به طور ناگهانی رخ میدهد و دیگر کلیه ها قادر به دفع مواد زائد بدن نیستند در نتیجه با تجمع مواد زائد در خون، تعادل شیمیایی خون بر هم ریخته و فرد مبتلا به بیماری میشود. نارسایی حاد کلیه ممکن است در اثر نارسایی قلبی، مصرف بیش از حد دارو، ابتلا به عفونت های باکتریایی و… به وجود آید.
نارسایی کلیوی مزمن
نارسایی مزمن کلیه باعث افت و بدتر شدن عملکرد کلیه ها در دراز مدت میشود. این عارضه در کودکان و نوجوانان میتواند ناشی از بی توجهی، عدم درمان و بهبود نیافتن نارسایی حاد کلیه باشد. نارسایی کلیوی مزمن عموما به دلیل مشکلات ژنتیکی یا فشار خون بالا و شدید پدید میآید.
بیماری های کلیه و مجاری ادرار شایع در کودکان:
- انسداد دریچه خلفی مجاری ادرار:
باریک شدن یا انسداد مجاری ادرار اغلب در پسر بچه ها دیده میشود. این بیماری قبل یا درست بعد از تولد کودک قابل تشخیص است و با جراحی کلیه درمان میشود.
- هیدرونفروز جنینی:
در اثر انسداد مجاری ادرار در کودکان، یکی از کلیه ها یا هر دو آن بزرگ میشوند، در این حالت ادرار از مثانه به طور غیر عادی به سمت حالب ها (لوله های باریکی که کلیه ها را به مثانه متصل میکنند) جریان میابد که به این وضعیت رفلکس مثانه نیز گفته میشود.
به گفته منبع معتبر kidshealth.org:
“Fetal hydronephrosis is usually diagnosed before the child is born and treatment varies widely. In some cases the condition only requires ongoing monitoring; in others, surgery must be done to clear the obstruction from the urinary tract.”
” هیدرونفروز جنین معمولاً قبل از تولد کودک تشخیص داده می شود و درمان آن بسیار متفاوت است. در برخی موارد این وضعیت فقط نیاز به نظارت مداوم دارد. در برخی دیگر، جراحی باید برای پاک کردن انسداد از دستگاه ادراری انجام شود. ”
منبع: https://kidshealth.org/en/parents/kidney-diseases-childhood.html
- بیماری کلیه پلی کیستیک (PKD):
این بیماری در اثر ایجاد بسیاری از کیست های پر مایع در هر دو کلیه ها رخ میدهد. این نوع کیست ها میتوانند به قدری تکثیر و بزرگ شوند تا نارسایی هایی را در کلیه به وجود آورند. بیماری کلیه پلی کیستیک در اکثر مواقع به دلیل عوامل ژنتیکی به وجود میآید و پزشکان میتوانند آن را قبل یا بعد از تولد نوزاد تشخیص دهند اما این بیماری گاهی اوقات علائم خاصی را از خود بروز نمیدهد و در برخی مواقع میتواند منجر به UTI، فشار خون بالا و سنگ کلیه در کودک شود.
- بیماری کلیه مولتی کیستیک (MKD):
بیماری کلیه مولتی کیستیک در اثر کیست های بزرگ ایجاد شده در کلیه هایی که هنوز رشد نکرده اند به وجود میآید که در نهایت باعث از کار افتادن کلیه میشود. این بیماری برخلاف بیماری کلیه پلی کیستیک که هر دو کلیه را در گیر میکند، تنها به یکی از کلیه ها آسیب وارد میکند. معمولا پزشک با انجام سونوگرافی های لازم قبل از تولد میتواند این ناهنجاری را در نوزاد تشخص دهد.
“شاید با دانستن این موضوع که دلبندتان دچار نارسایی کلیه شده است مضطرب و نگران شده باشید و به دنبال یک جراح کلیه و مجاری ادرار برای کودک خود بگردید. اما نگران نباشید چرا که دکتر بهار اشجعی متخصص بیماری های کودکان و نوزادان به عنوان یکی از بهترین جراحان کلیه و مجاری ادرار اطفال در تهران شناخته شده اند و میتوانند فرزند عزیزتان را به بهترین نحو معالجه و درمان کنند. “
علل نارسایی کلیه و مجاری ادراری در کودکان
نارسایی های کلیه و مجرای ادرار در کودکان میتواند در اثر عوامل مختلفی بروز پیدا کند. از جمله این عوامل میتوان به موارد زیر اشاره کرد:
- سنگ کلیه در کودکان
- التهاب کلیه های کودک
- بیماری های ژنتیکی و ارثی
- انسداد مجاری ادرار در کودکان
- توقف اکسیژن رسانی به کلیه ها
- مشکلات ژنتیکی و مادرزاد در رشد و شکل گیری کلیه ها
- کاهش جریان خون به کلیه ها که عموما به دلیل ضربه یا لخته شدن خون در این ناحیه به وجود میآید.
- بیماری کلیه پلی کیستیک (جزء ببیماری های ژنتیکی است که با ایجاد کیست های پر مایع در کلیه همراه است.)
- بیماری سیستینوزیس (آنزیم سیستین در این بیماری به طور غیر عادی در سلول ها و اندام های دیگر تجمع میکند.)
- سندرم نفروتیک (در بیماری سندرم نفروتیک بدن پروتئین زیادی را به دلیل آسیب وراد شده به کلیه ها از دست میدهد.)
- سندرم آلپورت (نوعی بیماری ژنتیکی است که علاوه بر آسیب به شنوایی و بینایی فرد، کلیه های او را نیز تحت شعاع قرار داده و به بافت و عملکرد آن آسیب وارد میکند.)
بیشتر بخوانید: ختنه کودکان و نوزادان
علائم و نشانه های بیماری های کلیه و مجاری ادرار در کودکان
کودکان در مراحل اولیه بیماری ممکن است هیچ علامتی از خود نشان ندهند یا علائم کمی را بروز دهند؛ با این حال با بدتر شدن بیماری کلیه و مجاری ادرار در کودکان علائم شایعی ظاهر میشوند از جمله:
- شب ادراری در کودکانی که در سنین بالاتر به صورت مکرر به آن دچار میشوند.
- تورم در اندام هایی مانند دست ها، پاها و یا صورت که اصطلاحا به آن ادم (Edema) میگویند.
- ادرار کف آلود که نشانه دفع پروتئین بالا از بدن است، که به آن پروتئینوری (proteinuria) گفته میشود.
- تغییر رنگ ادرار که در حالت عادی از زرد روشن تا تیره است و در صورت ابتلا به نارسایی های کلیه رنگ ادرار به صورتی تغییر کرده که اصطلاحا به آن هماتوریا یا هماچوری (Hematuria) میگویند.
علائم دیگر ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- تب
- ضعف
- تنگی نفس
- تکرر ادرار
- بی اشتهایی
- کاهش وزن
- کاهش رشد
- خارش پوست
- دردهای شکمی
- فشار خون بالا
- مشکل در تمرکز
- احساس خستگی
- پریدگی رنگ پوست
- احساس درد در پهلو
- حالت تهوع یا استفراغ
برای کسب اطلاعات بیشتر و تماس با دکتر بهار اشجعی اینجا کلیک کنید.
راه های تشخیص بیماری های کلیوی و مجاری ادرار در کودکان
جراحان کلیه و مجاری ادرار در کودکان برای تشخیص بیماری های کلیوی و مجاری ادرار تنها به آزمایش ادرار اکتفا نمیکنند و برای اطمینان بیشتر و تشخیص دقیق تر، روش های زیر را به کار میبرند:
- آزمایش ادرار: آزمایش ادرار به منظور مشخص شدن میزان خون فیلتر شده و دفع پروتئین از کودک گرفته میشود.
- آزمایش خون: آزمایش خون برای تعیین تعداد گلبول های قرمز، وجود عفونت در خون و همچنین میزان الکترولیت در بدن مورد استفاده قرار میگیرد.
- تصویربرداری اشعه ایکس: برای مشاهده شکل کلیه ها، اندازه آنها و همچنین شناسایی هر گونه ناهنجاری به وجود آمده در کلیه ها مورد استفاده قرار میگیرد.
- بیوپسی کلیه: برای بررسی آسیب های وارد شده به کلیه و کمک به شناسایی علت بیماری های کلیوی تجویز میشود.
- آزامایش های ژنتیکی: آزمایش های ژنتیکی برای جست و جو جهش های ژنی خاص کاربرد دارد.
- اسکن استخوان: اسکن استخوان برای شناسایی ایجاد تومور و یا هر گونه توروم استخوانی مورد استفاده قرار میگیرد.
- انجام سونوگرافی: با انجام سونوگرافی میتوان اوضعیت کلیه ها، سنگ کلیه و مسدود شدن مجاری را ادرار را متوجه شد.
- الکتروکاردیوگرام: برای برسی عملکرد قلب و ایجاد اختلال های ریتمی قلب مورد استفاده قرار میگیرد در صورتی که به عضلات قلب آسیبی وارد شده باشد میتوان به کمک الکتروکاردیوگرام انجام میشود.
بیشتر بخوانید: هیپوسپادیاس در کودکان و نوزادان
جهت ارتباط با متخصص و جراح اطفال با شماره تماس بگیرید.
راه های درمان بیماری های کلیوی و مجاری ادراری در کودکان
برای درمان بیماری های کلیه و مجاری ادرار در کودکان، پزشکان و جراحان با شناخت بیماری زمینه ایی ممکن است انجام جراحی را برای اصلاح و از بین بردن انسداد به وجود آمده در دستگاه ادراری انجام دهند یا با تجویز آنتی بیوتیک عفونت ایجاد شده را درمان کنند. ممکن است برخی از کودکان مبتلا به نارسایی های حاد کلیه در مدت کمی به دیالیز (درمانی است برای فیلتر کردن مواد زائد و مایعات اضافی از خون) نیاز داشته باشند تا کلیه هایشان بهبود یابد.
زمانی که نارسایی کلیه و مجاری ادرار در کودکان مزمن باشد درمان بیماری های کلیوی و مجاری ادرار در کودکان میتواند علائم و پیشرفت بیماری را کاهش داده و عوارض را آن را مدیریت کند.
-
پیوند کلیه
اغلب میتوان نارسایی کلیه در کودکان را با پیوند کلیه درمان کرد. برخی از کودکان قبل از انجام دیالیز، از پیوند کلیه بهره مند میشوند و سایر کودکان نیز درمان دیالیز را شروع میکنند تا بتوانند سالم بمانند و بتوانند پیوند کلیه انجام دهند. تقریبا یک سوم اهدا کنندگان زنده هستند اما با این وجود کلیه والدین به احتمال زیاد بهتر از کسانی است که هیچ خویشاوندی با کودک ندارند.
-
همودیالیز
این روش معمولاً سه بار در هفته در مراکز دیالیز انجام می شود. برخی از مراکز دیالیز به والدین یا سرپرستان آموزش می دهند که چگونه همودیالیز فرزند خود را در خانه انجام دهند. ممکن است پزشکان دیالیز مکرر را برای کودکان کوچکتر توصیه کنند. با جراح یا پزشک متخصص فرزندتان بهتر است در مورد هر گونه عوارض جانبی که کودک بعد از همودیالیز تجربه می کند، صحبت کنید. شما می توانید از اینکه فرزندتان رژیم غذایی مناسبی دارد و مصرف مایعات را محدود می کند و همچنین تمام داروها را طبق دستور مصرف می کند، از بسیاری از عوارض جانبی جلوگیری کنید.
-
دیالیز صفاقی
دیالیز صفاقی معمولاً پس از اتمام دوره آموزشی توسط والدین و کودک انجام می شود. در این روش درمانی کودکان تشویق میشوند تا با افزایش سن، درگیر درمان دیالیز صفاقی خود شوند. یکی از عوارض دیالیز صفاقی که به ندرت ایجاد میشود پریتونیت است که یک عفونت جدی صفاق است. در طول دوره آموزش، به افراد آموزش داده میشود که چگونه با شستن کامل دستها، پوشیدن ماسک جراحی در حین تبادل دیالیز و انجام دقیق مراحل دیالیز، از پریتونیت پیشگیری کنند. در صورت مشاهده هر گونه علائم عفونت باید آن را با پزشکتان درمیان بگذارید.
معرفی پزشک متخخص اورولوژی و جراحی مجاری ادراری کودکان
دکتر بهار اشجعی یکی از بهترین پزشکان شناخته شده در تهران در زمینه درمان و جراحی بیماری های کودکان و نوزادن است. اگر فرزندتان دچار مشکلات کلیوی شده است و به دنبال یک جراح کلیه و مجاری ادرار برای درمان نارسایی های کلیه هستید، دکتر بهار اشجعی میتواند با تجربه و مهارت بالا و همچنین با استفاده از تکنولوژی روز دنیا در این زمینه، بیماری کلیه کودکتان را به بهترین نحو درمان کند.
برای تعیین وقت معاینه با ذکتر بهار اشجعی می توانید از طریق فرم رزرو نوبت قرار داده شده در سایت اقدام نمایید.