کولونوسکوپی در کودکان چیست؟ مراقبت های قبل و بعد کولونوسکوپی

کولونوسکوپی چیست؟

کولونوسکوپی در کودکان یک روش تشخیصی و گاه درمانی است که برای بررسی روده بزرگ و رکتوم به کار می‌رود. در این روش، پزشک با استفاده از یک لوله نازک و انعطاف‌ پذیر به نام کولونوسکوپ که در انتهای آن یک دوربین کوچک کارگذاری شده، داخل روده بزرگ را مشاهده می‌کند. کولونوسکوپی در کودکان می‌تواند برای تشخیص و درمان بیماری ‌ها و مشکلات زیر استفاده شود:

• درد شکم
• اسهال مزمن
• یبوست مزمن
• خونریزی رکتوم
• پولیپ روده بزرگ
• بیماری التهابی روده
• تغییر در عادات روده‌ای
• سابقه خانوادگی سرطان روده
• تومورهای بدخیم یا خوش خیم

آزمایش کولونوسکوپی در کودکان چگونه انجام می‌شود؟

کولونوسکوپی در کودکان معمولاً تحت بیهوشی عمومی یا تزریق داروهای آرام‌بخش انجام می‌شود. این کار باعث می‌شود که کودک در حین عمل احساس درد یا ناراحتی نداشته باشد. قبل از انجام کولونوسکوپی، باید روده‌ های کودک کاملاً تمیز و پاکسازی شود. این کار با استفاده از رژیم غذایی خاص و ملین‌ها انجام می‌شود.

در طول کولونوسکوپی، کودک به پهلو دراز می‌کشد و پزشک کولونوسکوپ را از طریق مقعد وارد روده بزرگ می‌کند. پزشک از طریق دوربین کارگذاری در انتهای کولونوسکوپ، تصاویر دریافتی از روده بزرگ را با دقت بررسی می‌کند و در صورت مشاهده هرگونه مشکل، می‌تواند نمونه ‌برداری انجام دهد.

بیشتر بخوانید: تشخیص بواسیر در کودکان

آمادگی لازم برای انجام کولونوسکوپی کودک

قبل از اینکه بخواهید فرزندتان را برای انجام کولونوسکوپی آماده کنید باید از قبل، روده های او به طور کامل تخلیه شده باشد. به همین منظور توصیه می‌شود با مشورت پزشک دستورالعمل های گفته شده در ادامه متن را رعایت کنید:

یک هفته قبل از انجام کولونوسکوپی

۱- مکمل های آهن:

• تا یک هفته قبل از دادن داروهای حاوی آهن به کودک خود خودداری کنید.
• آهن می‌تواند به روده بچسبد و دید پزشک را در حین کولونوسکوپی محدود کند.

۲- سایر داروها:

• اکثر داروهای دیگر را می‌توان طبق معمول تا روز کولونوسکوپی مصرف کرد.
• قبل از برنامه‌ریزی کولونوسکوپی با پزشک فرزندتان در مورد تمام داروهایی که مصرف می‌کند صحبت کنید.
• پزشک او ممکن است مصرف برخی از داروها را برای مدت کوتاهی قبل از کولونوسکوپی متوقف کند.

بیشتر بخوانید: تنگی مجرای ادرار در کودکان

چهار روز قبل از انجام کولونوسکوپی

از مصرف این خوراکی‌ها قبل از انجام کولونوسکوپی کودک خودداری کنید:

• غذاهایی با دانه‌های کوچک:  نان سبوس‌دار، توت فرنگی، تمشک، کیوی
• آجیل و دانه‌ها: بادام، گردو، تخمه کدو، تخمه آفتابگردان
• غذاهایی با هسته‌های کوچک: گوجه‌فرنگی، خیار، انگور

روز قبل از انجام کولونوسکوپی

• شیر یا سایر خوراکی هایی که کودک از آن تغذیه می‌کند طبق دستور پزشک قطع شود.
• بعد از قطع غذا و شیر، فقط به کودک خود نوشیدنی های شفاف بدهید از جمله: آب، آب سیب شفاف، چای کم رنگ و …
• اگر کودکتان قبل از انجام کولونوسکوپی بیمار شده است (مثلاً اگر عفونت یا سرماخوردگی شدید دارد)، حتما این موضوع را به پزشک گزارش دهید.
• همچنین اگر سوالی در مورد آمادگی برای کولونوسکوپی دارید، با پزشک در این باره صحبت کنید.

” شاید از انجام کولونوسکوپی برای فرزندتان امتناع کنید و ترس از عوارض آن را داشتهه باشید؛ اما امروزه به دلیل پیشرفت تکنولوژی عوارض چنین آزمایشاتی به حداقل رسیده و می‌توانید با خیال راحت و آسوده به بهبود دلبندتان کمک کنید. “

پاکسازی روده کودک

برای پاکسازی روده در اغلب مواقع کودکان باید در عصر روز قبل از کولونوسکوپی و در صبح آن روز از نوشیدنی مخصوصی استفاده کنند. این نوشیدنی مخصوص که به آن شست و شو روده گفته می‌شود، به پاکسازی کامل روده کمک می‌کند و از این طریق پزشک می‌تواند به راحتی آزمایش کولونوسکوپی را انجام دهد.

• کودکانی که قصد تخلیه روده را دارند باید برای جلوگیری از دهیدراته شدن بدن در طول روز از مایعات شفاف استفاده کنند.
• به دلیل مصرف ملین ها، کودک برای چند ساعت متوالی دچار اسهال می‌شود؛ بنابراین بهتر است برای راحتی او در این زمان از خانه خارج نشوید.
• توصیه می‌شود در موقع خواب چند حوله یا زیر انداز بر روی تخت او قرار دهید چرا که ممکن است در خواب دچار بی اختیاری مدفوع شود.

مراقبت های بعد از انجام کولونوسکوپی

معمولا کودکان در همان روزی که کولونوسکوپی انجام می‌دهد اجازه مرخصی از بیمارستان به آنها داده می‌شود. اما نکات مراقبتی بعد از کولونوسکوپی که باید آنها را رعایت کنید در ادامه متن به شما توضیح خواهیم داد:

• نوزادان بعد از به هوش آمدن می‌توانند از شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کنند.
• کودک شما باید بقیه روز را استراحت کند ؛ اما می‌تواند روز بعد به فعالیت های عادی خود بازگردد.
• به دلیل عوارض داروهای بیهوشی نوجوانان یا کودکان نباید برخی از فعالیت ها را در همان روز انجام دهند .
• زمانی که کودک شما حس می‌کند آمادگی غذا خوردن را دارد، می‌توانید با یک رژیم غذایی سبک مانند سوپ، برنج کته، پاستا و … شروع کنید و زمانی که او بهتر شد می‌تواند به رژیم غذایی معمول خود بازگردد.

بیشتر بخوانید: درمان فتق کشاله ران در کودکان

عوارض کولونوسکوپی در کودکان

یکی از نگرانی های بزرگ والدینی که قصد دارند فرزندشان را برای انجام آزمایش کولونوسکوپی آماده کنند، این است که آیا انجام کولونوسکوپی برای کودکان خطرناک است یا خیر؟ به طور کلی انجام این آزمایش کاملا ایمن بوده و در موارد نادری ممکن است چنین اتفاق هایی برای کودکان رخ دهد:

• خونریزی از محل بیوپسی: این عارضه به ندرت ممکن است شدید باشد مگر اینکه فرزند شما سابقه هموفیلی یا اختلالات پلاکتی داشته باشد.
• سوراخ شدن دیواره روده بزرگ: این مورد بسیار نادر است و در صورتی احتمال آن افزایش میابد که دیواره روده کودک ضعیف یا نازک باشد. در صورت بروز چنین عارضه ای با جراحی می‌توان به ترمیم آن کمک کرد.
• ابتلا به عفونت: ممکن است در اثر انجام کولونوسکوپی، کودک به عفونت دچار شود. اما این شرایط هم نادر است مگر اینکه روده بزرگ، بسیار نازک یا بیمار باشد. همچنین پزشکان برای رفع عفونت از آنتی بیوتیک ها استفاده می‌کنند.

بیشتر بخوانید: تشخیص و درمان عفونت ادرار در کودکان

نکات کلیدی که باید به خاطر داشته باشید

• فرزند شما معمولا در همان روز بعد از انجام کولونوسکوپی می‌تواند به خانه بازگردد.
• در روز انجام آزمایش کولونوسکوپی، فرزند شما تنها تا زمان پذیرش اجازه مصرف نوشیدنی های شفاف را دارد.
• کولونوسکوپی آزمایشی برای دیدن روده بزرگ، قسمت تحتانی رکتوم، کولون و انتهای تحتانی روده کوچک است.
• در صورتی که احساس می‌کنید حال فرزندتان بعد از انجام کولونوسکوپی مساعد نیست بهتر است هر چه سریع تر او را به پزشک ارجاع دهید.
• دستورالعمل های لازم برای پاکسازی روده را طبق گفته های پزشک انجام دهید تا روده های کودک برای انجام کولونوسکوپی آماده باشد.

بیشتر بخوانید: سیستوسکوپی چیست؟

رزرو نوبت اینترنتی دکتر بهار اشجعی

سوالات متداول درباره کولونوسکوپی در کودکان