فتق ناف در کودکان و نوزادان، علائم فتق ناف و درمان آن در کودکان و نوزادان

فتق ناف در نوزادان و کودکان یا فتق آمبلیکال (umbilical hernia) برآمدگی و برجستگی در اطراف ناف است که در اثر گیر افتادن قسمتی از بافت در شکاف یا پارگی شکم ایجاد می‌شود و اغلب بخاطر ضعف عضلات شکم شیرخواران و نوزادان میباشد. همچنین فتق نماف اغلب در اطراف ناف و در زمان گریه نوزاد دیده خواهد شد.

گرچه فتق ناف اغلب بصورت خود به خود پس از تولد بسته خواهد شد اما در مورادی که فتق باز خواهند ماند باید با داخلت پزشک و جراحی، اقدامات درمانی صورت گیرد. بنابراین والدین باید توجه داشته باشند که فتق ناف گاهی می‌تواند خطرناک باشد و حتی جان کودک را به خطر بیندازد به همین دلیل به محض مشاهده برآمدگی و التهاب در اطراف ناف نوزاد همراه با درد یا بدون درد، سریعا با جراح اطفال موضوع را درمیان بگذارید.

بعد از فتق کشاله ران که به صورت کامل درباره آن صحبت کردیم دومین فتق شایع میان کودکان و نوزادان فتق ناف است.

لطفاً تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید تا از علائم فتق ناف در کودکان و صفر تا صد راه های تشخیص، درمان و عمل جراحی آن مطلع شوید.

فتق ناف چیست؟

فتق ناف برجستگی و برآمدگی در اطراف ناف کودک است که در آن قسمتی از بافت روده بزرگ یا کوچک در پارگی و شکاف ایجاد شده در عضلات شکم کودک گیر کرده است.

فتق ناف در نوزادان و کودکان اغلب در زمان گریه کردن، زور زدن و سرفه کردن به خوبی قابل مشاهده می باشد و اغلب در دو سال ابتدایی تولد بسته خواهد شد، در مورادی که فتق باز مانده باشد نیاز به اقدامات درمانی توسط پزشک می باشد.

بطور طبیعی بعد از تولد باید ناف کودک بسته شده و هیچ سوراخی در آن نباشد. فتق ناف (umbilical hernia) کودکان عبارت است از یک سوراخ غیر عادی که در حفره ای از بدن وجود دارد و این سوراخ نباید بطور طبیعی وجود داشته باشد زیرا اجازه میدهد تا احشاء به داخل و بیرون حفره تو خالی رفت و آمد کنند.

فتق ناف نوزادان و کودکان تا 2 سال اول زندگی خود به خود بسته شود، اما در مورادی ممکن است تا بیشتر از آن هم ادامه دار باشد.

از آنجاییکه فتق میتواند خطرناک باشد حتما برای درمان آن با پزشک مشورت کنید.

نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی

علت فتق ناف در نوزادان و کودکان چیست؟

• ضعیف بودن ماهیچه های شکمی
• تولد نوزاد نارس
• وزن کم نوزادان هنگام تولد
• جنسیت (دختران بیشتر از پسران در معرض ابتلا به فتق ناف هستند.)

اگر بخواهیم بیشتر توضیح دهیم، در زمان جنینی یک شکاف کوچک در ماهیچه های شکمی جنین وجود دارد که بطور معمول باید بعد از تولد بسته شود، گاهی اوقات و در بعضی از نوزادان این شکاف باز می ماند، عملا اگر سوراخی در ناحیه ناف داشته باشیم اندام هاییکه داخل شکم قرار دارند و نزدیک ناف هستند میتوانند به بیرون و داخل این سوراخ شکم رفت و آمد کنند؛ نزدیک ترین این اندام ها به ناف روده ها هستند که هم نزدیک به ناف هستند و هم متحرک هستند و میتوانند به داخل و بیرون رفت و آمد کنند.

زمانیکه روده های بزرگ یا کوچک در این شکاف های کوچک گیر کنند و نتوانند خارج شوند، باعث ایجاد فتق ناف میشوند و بر آمدگی ایجاد خواهند کرد.

بیشتر بخوانید: فتق در کودکان چیست؟

علائم فتق ناف در کودکان دختر و پسر

بطور کلی علائم فتق ناف به شرح زیر خواهد بود:

• توده سفت و بدون درد در اطراف ناف
• تب، استفراغ و بی قراری ( که در این موارد نیاز به ویزیت اورژانسی توسط پزشک متخصص فتق و پیگیری روند درمان کودک می باشد.)
• ورم یا تورم، درد در ناحیه ناف نوزاد
• قرمزی، تغییر رنگ یا التهاب در اطراف برآمدگی فتق شکمی
• احساس بوجود آمدن توده های متورم در ناحیه شکمی کودک

علائم فتق ناف در کودکان پسر و دختر یکسان است و شامل یک توده سفت و برآمده در اطراف ناف میباشد. این توده معمولا در زمان گریه، سرفه یا زور زدن کودک بیشتر می‌شود و قابل مشاهده میباشد و در زمانی که کودک در حالت آرام و خوابیده قرار دارد ناپدید میشود.

همچنین در موارد نادری فتق ناف میتواند باعث انسداد روده در کودک و سیاه شدن آن شود. انسداد یک وضعیت جدی و اورژانسی به حساب می آید و باید فورا کودک جراحی شود.

عکس ناف بیرون زده نوزاد و درمان آن (عمل از داخل ناف و با یک بخیه جذبی انجام شده است.)

توجه داشته باشید فتق ناف یک توده بدون درد میباشد، زمانیکه این برآمدگی و توده سفت با درد همراه باشد، نشان دهنده وخامت وضعیت و احتمالا گیر کردن روده در شکاف فتق است و باید سریع و اورژانسی کوداک درمان شود تا از آسیب جانی به کودک جلوگیری شود.

شماره مطب دکتر بهار اشجعی (اورولوژیست و جراح اطفال): ۴۴۸۰۶۶۶۸ – ۰۲۱

خطرات و عوارض فتق ناف در کودکان و نوزادان

درست است که عوارض فتق در کودکان نادر است اما اگر فتق به موقع درمان نشود می تواند دربرگیرنده عوارضی برای کودک باشد که به شرح زیر است:

• آسیب بافت ناحیه فتق
• در صورت پاره شدن بخشی از روده که در شکاف ایجاد شده فتق گیر کرده است، محتویات درون آن در شکم پخش میشوند و باعث ایجاد عفونت های خطرنام در کودک میشود.
• اگر قسمت به دام افتاده روده (روده محبوس شده) به علت عدم درمان به موقع فتق ناف به طور کامل از جریان خون خالی شود، می تواند منجر به مرگ بافت گردد.

بهترین راه های تشخیص فتق ناف در کودکان

• ارائه شرح حال کودک توسط خانواده کودک به دکتر متخصص جراحی اطفال
• ناف در حالت عادی باید فرورفته باشد؛ بنابر این اگر کودکی ناف برآمده یا برجسته دارد می تواند یکی از نشانه های وجود فتق ناف باشد و حداقل کاری که والدین باید انجام دهند این است که کودک را جهت معاینه نزد پزشک متخصص کودکان ببرند.
• سونوگرافی از ناحیه شکم و ناف بچه، این حالت اکثر در زمانی رخ می دهد که دکتر نتواند فتق را با فشار ملایم به درون شکم بازگرداند.

فیلم مصاحبه با دکتر بهار اشجعی درباره فتق ناف در کودکان و نوزدان

جهت ارسال تصاویر در تلگرام و اینستاگرام از اینجا اقدام کنید.

بهترین راه درمان فتق ناف چیست؟ آیا فتق ناف خود به خود درمان می شوند؟

فتق ناف یا هرنی ناف درمان دارویی ندارد. عملا پزشکان توصیه نمیکنند که فتق ناف در کودکان بسته شود؛ در مراجع قدیمی و برخی از خانواده هایی که فتق در آنها یک بیماری شایع به حساب می آید فتق را در کودکی می بندند.

تعداد زیادی از فتق ها چه ما اقدامی انجام بدهیم چه ندهیم خودشان تا 1سالگی و نهایت تا 5سالگی بسته می شوند؛ ما فقط باید شرایط و شیوه نگهداری از کودکی که دچار فتق ناف شده است را بدانیم.

در منابع این بازه سنی را اصطلاحا (School Age) می نامند، یعنی وقتی کودک آماده رفتن به مدرسه یا پیش دبستانی می شود این فتق باید بسته شده باشد و اگر فتق بسته نشده باشد باید با جراحی آن را درمان کرد.

بیشتر بخوانید: چرا پسران را ختنه می‌کنند؟

در چه صورتی برای درمان فتق ناف یا فتق آمبلیکال نیاز به عمل جراحی می باشد؟

• اگر کودک به سن 4 تا 6 سالگی رسید و فتق ناف در او اصلاح نشد، توصیه می شود که با عمل جراحی فتق را توسط متخصص ارولوژی اطفال درمان کنند. اکیدا نباید کودک بالای 6 سال فتق ناف داشته باشد.
• کودکانی که دچار فتق های بزرگ هستند؛ کودکانی که هرچند دارای سن پایینی هستند ولی فتق در آنها بزرگ است، پزشکان امیدی به بسته شدن آن ندارند و بهتر است که کودک توسط پزشک معاینه شود.
• مواردی که اشکال غیرعادی دارند؛ گاهی در کودکان به دلیل فتق، ناف آنقدر شکل غیرعادی به خود می گیرد که عملاً پزشکان حدس می زنند این فتق، موردی نیست که با بهبودی خود به خودی به شکل طبیعی خود باز گردد.
• مواردی که فتق ناف باعث ایجاد عارضه و خطر برای کودک شود؛ برای مثال اگر در کودک به دلیل وجود فتق ناف احشا داخل شکم گیر کند و خون رسانی مختل شود، آن عضو ایسکمی شده و ممکن است جان کودک را به خطر بیندازد.

جراحی فتق ناف در کودکان به 2 صورت جراحی باز و جراحی لاپاراسکوپیک در بیمارستان ها یا مراکز جراحی کودکان، با توجه به تشخیص و تصمیم جراح و دکتر متخصص فتق ناف کودکان انجام می شود.

نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی

درمان خانگی فتق ناف نوزاد

فتق ناف در نوزادان و کودکان به هیچ عنوان درمان دارویی و خانگی نخواهد داشت و تنها به روش جراحی باید آن را درمان کنید اما از این موضوع مطمئن باشید که عمل جراحی فتق ناف کمترین خطر جانی را برای کوک شما نخواهد شد (در صورتیکه توسط تیم جراحی اطفال انجام شود.)

مزایای درمان فتق ناف با جراحی در کودکان و نوزادان چیست؟

• عمل فتق ناف به کاهش فوری عوارض این بیماری در کودکان و بزرگسالان کمک می کند.
• پزشک متخصص می تواند از طریق جراحی فتق ناف، هرگونه توده یا برآمدگی را در ناحیه شکمی بردارد.
• جراحی فتق ناف، تجربه ناراحتی و آزار را در کودکان و نوزادان به حداقل می رساند.

بیشتر بخوانید: بیماری فتق کشاله ران در کودکان

موارد ضروری در مراقبت های بعد از جراحی فتق ناف کودکان

نکات زیر به شما کمک می کنند تا بعد از عمل جراحی فتق ناف بتوانید به خوبی از کودک خود مراقبت نموده و به درمان و بهبودی سریع تر او کمک کنید:

• انجام فعالیت های خاصی مثل دوچرخه سواری و ورزش های سنگین را تا مدتی برای فرزند خود محدود کنید تا از آسیب رسیدن به محل عمل فتق ناف جلوگیری شود.
• مطمئن شوید که کودک شما رژیم غذایی سالم و سرشار از فیبر همراه با مایعات فراوان داشته باشد تا از یبوست جلوگیری شود.
• از پوست اطراف زخم عمل فتق ناف در برابر نور خورشید محافظت کنید، چرا که پوست جدید می تواند به راحتی بسوزد.
• استفاده از لباس‌های تنگ و زبر که می‌توانند روی برش جراحی فتق ناف کودک ساییده شوند، خودداری شود.
• طبق تجویز پزشک، بعد از عمل جراحی فتق ناف کودکان از دارو های مسکن یا ضد درد استفاده کنید.

تمامی سوالات خود را در انتهای همین صفحه مطرح کنید، دکتر بهار اشجعی در اولین فرصت پاسخگوی والات شما خواهند بود.

بهترین زمان مراجعه به پزشک و جراحی فتق ناف (فتق آمبلیکال) در کودکان و نوزادان

اکثر فتق های ناف (یعنی تا حدود 90 درصد آنها) تا زمانی که کودک شما به 4-5 سالگی برسد، به صورت خود به خود بسته و درمان می شوند. بنابراین، ممکن است جراح فتق قبل از انجام جراحی فتق ناف جهت درمان بیماری، به شما پیشنهاد نماید که صبر کنید تا کودکتان 4 تا 5 ساله شود. ولی در صورت بزرگ بودن، علامت دار بودن یا عارضه دار بودن فتق ممکن است پزشک جراح فرزند شما، جهت درمان سریع بیماری، جراحی را در سنین پایین تر هم توصیه کند.

بیشتر بخوانید: علائم تنگی مجرای ادرار در کودکان

هزینه جراحی فتق ناف در کودکان چگونه محاسبه می شود؟

هزینه عمل جراحی فتق ناف کودکان با توجه به شدت بیماری، گستردگی آن و شیوه درمانی که پزشک تعیین میکند بستگی دارد. به همین جهت شما تنها پس از معاینه دقیق توسط پزشک متخصص و انجام آزمایشات مربوطه است که می توانید از هزینه درمان فتق ناف با عمل جراحی برای کودک خود مطلع شوید.

جهت اطلاع از هزینه عمل فتق ناف توسط دکتر بهار اشجعی می‌توانید از طریق فرم های قرار داده شده در سایت اقدام، یا با ما تماس بگیرید.

بهترین راه ارتباط و مشاوره با دکتر بهار اشجعی فوق تخصص جراحی کودکان و نوزادان

“دکتر بهار اشجعی دارای بورد فوق تخصصی در جراحی کودکان و نوزادان با استفاده از تکنیک های روز دنیا و دستگاه های مجهز و پیشرفته به درمان و انجام جراحی فتق ناف و فتق های شکمی در کودکان و نوزادان می پردازد. جهت دریافت وقت مشاوره و ویزیت در مطب یا بیمارستان می توانید از طریق شماره تماس های قرار داده شده در سایت با ایشان در ارتباط باشید.”

پرسش های متداول درباره فتق ناف