شایعترین بیماری های گوارشی در کودکان و نوزادان
“مامان دلم درد میکنه!” این جمله رایجترین عبارتی است که اغلب والدین از سمت فرزندانشان میشنوند. اگر شما هم زیاد این جمله را میشنوید، ممکن است فرزندتان به یک بیماری گوارشی مبتلا باشد. بیماری‌های گوارشی انواع مختلفی دارند؛ به طوری که برخی از آنها خفیف بوده و تنها با علائمی مانند دل درد و حالت تهوع همراه است، و برخی دیگر جدی بوده و میتواند با علائمی مانند خونریزی از مقعد، کاهش وزن یا یبوست مزمن همراه شود.
اگر میخواهید با انواع بیماری‌های گوارشی و دلیل بروز هر یک از آنها آشنا شوید و بهترین راه درمان را بشناسید، پیشنهاد میکنیم که تا انتهای این مطلب همراه ما باشید.
علائم بیماری های گوارشی در کودکان و نوزادان
اگر فرزندتان به یک بیماری گوارشی جدی مبتلا شده باشد، ممکن است علائم و نشانههای زیر را داشته باشد:
- نفخ شکمی
- اسهال یا یبوست
- خونریزی از مقعد
- بی آبی ناشی از اسهال
- حالت تهوع و استفراغ
- مشکلات بلع و غذا خوردن
- افزایش یا کاهش وزن بی دلیل
- دل درد (به خصوص درد زیرشکم)
در جدول زیر تمامی علائم بیماری‌های گوارشی و همچنین علل احتمالی به وجود آورنده این نشانهها ذکر شده است:
| علائم و نشانهها | علل احتمالی |
| زخمهای دهان | بیماری سلیاک یا بیماری التهابی روده |
| استفراغ مداوم | بیماری رفلاکس مری، معده یا بیماری التهابی روده |
| درد سمت راست و بالای شکم | بیماری‌های صفراوی و پانکراس |
| درد سمت راست و پایین شکم | بیماری‌های التهابی روده و اختلالات دستگاه تناسلی |
| کاهش وزن یا عدم وزن گیری کافی کودک | بیماری‌های مزمن گوارشی مانند اسهال و یبوست |
| اسهال خونی یا وجود خون در مدفوع | کرون یا کولیت روده |
| هموروئید، شقاق یا فیستول | یبوست و اسهال مزمن یا بیماری‌های التهابی روده |
| تب و لرز | التهاب و عفونت روده |
نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی
۸ بیماری گوارشی رایج در کودکان و نوزادان
برخی از رایجترین بیماری‌های دستگاه گوارش که ممکن است فرزندتان به آن مبتلا شود و درد شکمی را تجربه کند، عبارتند از:
۱- بیماری سلیاک (Celiac Disease):
کودکانی که به سلیاک مبتلا هستند، با خوردن مواد غذایی حاوی گلوتن (پروتئین موجود در گندم یا جو) دچار دل درد و واکنشهای جدی میشوند. این اختلال گوارشی در کودکان موجب آسیب دیدن روده کوچک شده و باعث میشود تا بدن کودک جذب مواد مغذی از غذا را نداشته باشد. اگر فرزند شما بیماری سلیاک داشته باشد، میتوانید با مشورت با یک پزشک متخصص تغذیه و پیروی از یک رژیم غذایی فاقد گلوتن، این عارضه گوارشی را درمان کنید.
۲- بیماری‌های التهابی روده (Inflammatory Bowel Diseases):
بیماری‌های التهابی روده یا IBD نه تنها در کودکان، بلکه در بزرگسالان نیز اتفاق افتاده و معمولاً یکی از دو بیماری زیر خواهد بود:
-
کولیت اولسراتیو (Ulcerative Colitis):
یکی دیگر از اختلالات گوارشی که در دسته بیماری‌های التهابی روده قرار میگیرد، کولیت است. این بیماری در روده بزرگ کودکان و نوزادان به وجود آمده و میتواند موجب خونریزی از پشت و اسهال مزمن شود. این عارضه با دارو و یا تغییر سبک زندگی درمان نشده و تنها نیاز به برداشتن روده بزرگ با جراحی خواهد داشت.
-
بیماری کرون روده (Crohn’s Disease):
کرون روده یک بیماری مزمن گوارشی است که در دسته بیماری‌های التهابی روده قرار میگیرد. این عارضه میتواند بخش‌های مختلفی از روده بزرگ و کوچک را به خود درگیر کند و حتی بر روی دهان، مری، معده و آپاندیس هم تاثیر بگذارد.
به گزارش Pennstatehealth.org، شایعترین بیماری گوارشی در کودکان و نوزادان، بیماری‌های التهابی روده میباشد:
“A common digestive problem in children is inflammatory bowel disease (IBD), a disorder characterized by inflammation of all or part of the gastrointestinal tract. While doctors don’t know exactly what causes IBD, we do know that environmental, genetic and immune factors all seem to contribute to the disease.”
“بیماری التهابی روده یا IBD یک مشکل رایج گوارشی در کودکان است که تمام یا بخشی از دستگاه گوارش را دچار التهاب میکند. در حالی که پزشکان نمیدانند دقیقاً چه چیزی باعث بروز این التهاب میشود، به نظر میرسد که عوامل محیطی، ژنتیکی و حتی اختلالات سیستم ایمنی میتوانند در بروز این عارضه شایع نقش داشته باشند.”
۳- بیماری رفلاکس معده (GERD):
برخلاف این باور که سوزش معده و رفلاکس مری فقط و فقط برای بزرگسالان است، باید بگوییم که بسیاری از کودکان هم این عارضه را تجربه میکنند. رفلاکس مری با برگشتن مقداری از محتویات اسیدی معده به سمت لوله مری همراه بوده و در صورتی که در تعداد دفعات بالا اتفاق بیفتد، به عنوان بیماری گوارشی رفلاکس معده شناخته خواهد شد.
این عارضه اغلب با علائم زیر همراه است:
بیشتر بخوانید: تنگی دریچه معده یا تنگی پیلور در نوزادان
۴- حساسیت به لاکتوز:
لاکتوز قند موجود در لبنیات است که اغلب کودکان نسبت به آن حساسیت دارند و در صورتی که مقداری لاکتوز وارد بدنشان بشود، دچار اسهال، گاز روده و نفخ میشوند. خوشبختانه عدم تحمل لاکتوز بیماری گوارشی خاصی نبوده و به راحتی قابل درمان میباشد.
۵- یبوست در کودکان:
یبوست یا Constipation در کودکان یک عارضه گوارشی است که با خشک و سفت شدن مدفوع و کاهش تعداد دفعات دفع به کمتر از 2 بار در هفته همراه است. بیماری گوارشی یبوست در اثر تغذیه نامناسب، ژنتیک و یا عدم فعالیت کافی در کودکان به وجود آمده که بدون نیاز به عمل جراحی و تنها با مشورت توسط پزشک متخصص گوارش، قابل معالجه و درمان خواهد بود.
بیشتر بخوانید: مزایا و معایب ختنه پسران + ختنه نوزاد پسر
۶- بیماری هیرشپرونگ (Hirsh-sproongz):
بیماری هیرشپرونگ یک عارضه مزمن و مادرزادی در کودکان است که با از بین بردن اعصاب در ماهیچههای روده بزرگ، فرآیند دفع مدفوع را با اختلال مواجه خواهد کرد. بیماری هیرشپرونگ اغلب با نفخ شکم، اسهال، یبوست مزمن و یا عدم دفع در 48 ساعت اولیه بعد از تولد نوزاد همراه خواهد شد.
هیرشپرونگ در کودکان و نوزادان با دارو درمانی و تغذیهی سالم درمان نمیشود؛ بلکه جراحی دستگاه گوارش توسط جراح متخصص اطفال به درمان درد و ناراحتیهای ناشی از این عارضه گوارشی کمک خواهد کرد.
۷- بیماری انسداد روده در کودکان:
انسداد روده در کودکان یک مشکل گوارشی جدی است که مانع از دفع مدفوع، مایعات و گازهای روده شده و در اثر بیماری هیرشپرونگ، کم کاری تیروئید، سابقه جراحیهای شکمی و گوارشی و یا یبوست در کودکان به وجود میآید. اگر فرزندتان انسداد روده داشته باشد، علاوه بر درد و تورم شکمی، تب، حالت تهوع و استفراغ نیز خواهد داشت.
در صورتی که فرزندتان مبتلا به انسداد روده باشد، بایستی تحت عمل جراحی دستگاه گوارش قرار بگیرد تا قسمتهای آسیب دیده دستگاه گوارش او برداشته شوند.
همچنین بخوانید: شایعترین اختلالات دستگاه ادراری در کودکان و نوزادان
۸- سندروم روده تحریک پذیر (IBS):
سندروم روده تحریک پذیر یکی دیگر از بیماری‌های مزمن دستگاه گوارش است که با درد شکمی، یبوست، اسهال مزمن، حالت تهوع و یا احساس دفع ناقص همراه است. سندروم روده تحریک پذیر در کودکان و نوزادان ممکن است بر اثر ژنتیک، تغذیه ناسالم و یا استرس و اضطراب به وجود بیاید.
راه‌های تشخیص بیماری‌های سیستم گوارش
تشخیص بیماری‌های سیستم گوارش در کودکان و نوزادان سخت نبوده و بعد از مراجعه به پزشک تمخصص اطفال آغاز میشود. اولین قدم برای تشخیص بیماری‌های گوارشی کودکان معاینه بالینی و بررسی سوابق پزشکی کودک است. در همین حین پزشکان علائم و نشانههایی که فرزندتان تجربه میکند را از شما میپرسد. در ادامه برای تشخیص بیماری و دلیل بروز این علائم، از روشهای تشخیصی زیر استفاده خواهند کرد:
- سونوگرافی
- سی تی اسکن
- آزمایش خون
- کولونوسکوپی
- سیگموئیدوسکوپی
- آندوسکوپی معده یا کولون
دریافت نوبت برای تشخیص بیماری‌های گوارشی در کودکان و نوزادان در تهران
اختلالات سیستم گوارشی چطور درمان میشوند؟
درمان بیماری‌های گوارشی در کودکان به نوع بیماری بستگی دارد. با این حال اغلب درمانهایی که برای هر یک اختلالات ممکن است توصیه شوند عبارتند از:
-
درمان دارویی:
در دارو درمانی اغلب داروهای کاهش دهنده التهاب سیستم گوارش، داروهای گیاهی و طب سنتی و یا داروهای کاهش دهنده درد تجویز میشود تا بیماری‌های گوارشی خفیف فرزندتان بهبود پیدا کند.
-
عمل جراحی دستگاه گوارش:
جراحی دستگاه گوارش بهترین و تاثیرگذارترین متد درمان برای بهبود بیماری‌های دستگاه گوارش میباشد. معمولاً جراحی زمانی توصیه میشود که بیماری‌های گوارشی خفیف درمان نشده باشند و به مرور زمان علائم و نشانههای آنها شدت پیدا کرده باشد. عمل جراحی دستگاه گوارش میتواند به صورت باز و تهاجمی، و یا به صورت بسته و کم تهاجمی (مانند لاپاراسکوپی) انجام شود و درد و ناراحتیهای فرزند شما را کاهش دهد.
برای انتخاب بهترین روش درمان بیماری های گوارشی در کودکان و نوزادان نیاز است تا با یک پزشک متخصص اطفال مشورت کنید.
دریافت نوبت اینترنتی برای ویزیت و معاینه در مطب دکتر بهار اشجعی
-
تغییر سبک زندگی و رژیم غذایی:
اگر شدت بیماری‌های گوارشی فرزندتان شدید نباشد، معمولاً به دکتر متخصص تغذیه اطفال ارجاع داده میشوید. در طول جلسات درمان بیماری‌های گوارشی با تغییر رژیم غذایی، نکاتی از قبیل موارد زیر به شما توصیه خواهند شد:
- افزایش میزان فیبر دریافتی
- مصرف میوه و سبزیجات تازه
- مصرف ویتامین و مکملهای حاوی فیبر
- مصرف غلات کامل مانند نان سبوسدار
- مصرف داروهای ملین برای بهبود یبوست
- نوشیدن آب فراوان به میزان 6 الی 8 لیوان در روز
بیشتر بخوانید: یورتروسل در کودکان چیست؟ + علائم یورتروسل در کودکان
برای جراحی دستگاه گوارش به کدام پزشک مراجعه کنیم؟
برای درمان و جراحی بیماری‌های شدید و حاد دستگاه گوارش کودکان و نوزادان، میتوانید به متخصص جراحی اطفال و یا متخصص جراحی عمومی مراجعه کنید.
دکتر بهار اشجعی؛ بهترین پزشک متخصص و جراح اطفال در تهران
دکتر بهار اشجعی با بیش از 20 سال سابقه فعالیت در حوزه درمان و جراحی اختلالات کودکان و نوزادان، به عنوان یکی از بهترین پزشکان متخصص جراحی اطفال در تهران شناخته میشوند. ایشان در مطب خود واقع در بلوار کشاورز تهران، انواع خدمات درمانی بیماری های مادرزادی و غیرمادرزادی کودکان و نوزادان را بررسی و درمان میکنند.
دکتر بهار اشجعی به طور تخصصی در زمینه جراحی و معالجه اختلالات دستگاه تناسلی در کودکان مهارت دارند و میتوانند بعد از معاینه فرزندان شما، موثرترین شیوه درمان برای اختلالات فرزندانتان را انجام دهند. برای دریافت نوبت و مشاوره توسط دکتر بهار اشجعی، میتوانید با مطب ایشان تماس بگیرید و یا نوبت اینترنتی رزرو کنید.
تعیین نوبت برای معاینه و ویزیت در مطب دکتر بهار اشجعی از اینجا
