انسداد مجاری ادرار در کودکان چیست؟ + بهترین راه برای تشخیص و درمان گرفتگی مجرای ادرار
انسداد مجاری ادرار در کودکان یا Urinary Obstruction in children نوعی تنگی شدید مجاری ادرار است که در آن کانال خروجی مثانه کاملاْمیگیرد و خروج ادرار از مثانه به سختی انجام میشود. از آنجایی که در بیماری انسداد مجاری ادرار در کودکان کانال لوله خروجی مثانه بسته است، ادرار از بدن خارج نشده و به جای اینکه به مثانه برود به سمت کلیهها بر میگردد و باعث آسیب رسانی جدی به کلیهها خواهد شد.
اگر فرزندتان موقع دفع ادرار احساس درد دارد، به سختی ادرار میکند یا با احساس دفع شدید به دستشویی میرود اما دفعی ندارد، ممکن است که به انسداد مجاری ادرار مبتلا باشد و به همین دلیل نیاز است که از یک پزشک متخصص جراحی اطفال نوبت بگیرید و فرزندتان را برای معاینه به مطب او ببرید.
در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا با انسداد مجاری ادرار در کودکان و نوزادان و تفاوت این عارضه با تنگی مجاری ادرار آشنا شوید.
علائم انسداد مجاری ادرار در کودکان پسر
از جمله علائم شایعی که نشان میدهد پسر بچه شما انسداد لوله ادراری دارد عبارتند از:
- ابراز درد حین دفع ادرار
- تغییر و کاهش حجم ادرار
- ترسیدن و فرار از دستشویی رفتن کودک
- تغییر و کاهش تعداد دفعات دفع ادرار در کودکان
تعیین وقت اینترنتی برای معاینه علائم انسداد مجاری ادرار در کودکان
گاهی اوقات هم ممکن است انسداد مجاری ادرار تا زمانی که منجر به عفونت دستگاه ادراری نشود، هیچ علامت و نشانهای نداشته باشد! اما اگر مسدود بودن مجرای ادرار پسر شما موجب عفونت دستگاه ادراری او شود، میتواند علائم و نشانههای زیر را به همراه داشته باشد:
- تب
- اسهال و استفراغ
- کم اشتهایی و پرهیز از غذا خوردن
- ادرار تیره، خونی یا همراه با بوی بد
- تحریک و احساس درد در زیر شکم و دستگاه تناسلی
- کاهش حجم ادرار و تعداد دفعات دستشویی رفتن کودک
بیشتر بخوانید: اختلالات دستگاه تناسلی در کودکان و نوزادان + علائم تنگی مجرای ادرار در کودکان چیست؟
انسداد مجاری ادرار و تنگی مجاری ادرار در کودکان چه تفاوتی دارند؟
اگر بخواهیم در یک نگاه تفاوت انسداد و گرفتگی مجاری ادرار در کودکان را با هم بررسی کنیم، میتوانیم بگوییم انسداد مانع از دفع ادرار شده و تنگی مجرا ادرار دفع ادرار را سخت میکند. شما میتوانید در جدول زیر تفاوت علائم و نشانههای هر یک از این بیماریها را مشاهده کنید:
علائم تنگی مجرای ادرار در کودکان | علائم انسداد مجرای ادرار در کودکان |
وجود خون در ادرار | احساس درد در ناحیه تناسلی حین دفع ادرار |
کاهش حجم و قطره قطره شدن ادرار | کاهش حجم ادرار |
بی اختیاری ادرار | ترس و فرار کودک از دفع ادرار |
تورم و التهاب آلت تناسلی | کاهش تعداد دفعات دستشویی رفتن کودک |
ادرار دو شاخه و پرش ادرار | تب، اسهال و استفراغ |
مطالب مرتبط: درمان سوزش ادرار در کودکان + ابهام تناسلی چیست؟
علت انسداد مجاری ادرار در کودکان و نوزادان
انواع مختلف نقصهای دستگاه ادراری که میتوانند باعث انسداد مجرای ادرار شوند عبارتند از:
۱- ریفلاکس مثانه به لوله حالب:
اگر لولهای که ادرار را از بدن کودکان و نوزادان خارج میکند دچار گرفتگی شده باشد، باعث رفلاکس ادرار از مثانه و برگشتن آن لوله حالب میشود. اگر رفلاکس ادراری شدید باشد ممکن است از کارکرد طبیعی کلیهها جلوگیری کند و به دستگاه کلیوی هم آسیب برساند.
۲- اورتروسل یا یورتروسل:
اورتروسل یا یورتروسل در کودکان به تشکیل یک کیسه در قسمت انتهایی لوله حالب گفته میشود که میتواند داخل مثانه یا خارج از مثانه تشکیل شود. این عارضه از ادرار کردن کودک جلوگیری کرده و در قسمتی از حالب دیده میشود که به مثانه نزدیک است. ارتروسل میتواند باعث برگشت ادرار به کلیهها شود.
۳- فیبروز خلفی صفاقی:
اختلال فیبروز خلفی صفاقی یک اختلال نادر بوده و زمانی رخ میدهد که بافتی فیبری در ناحیه پشت شکم رشد کند. این بافتهای فیبری ممکن است در اثر تودههای سرطانی یا مصرف داروهای درمان کننده میگردن ایجاد شود. فیبرهای ایجاد شده با احاطه کردن مجاری ادراری میتواند موجب انسداد مجاری ادرار و رفلاکس ادرار شود.
فیبروز خلفی صفاقی در کودکان و نوزادان نادر است و تنها در شرایطی ممکن است اتفاق بیفتد که فرزندتان در معرض سرطان قرار بگیرد.
دیگر دلایلی که میتوانند موجب بسته شدن مجرای ادرار شوند و رفلاکس ادرار را به همراه داشته باشند شامل موارد زیر هستند:
- عفونت دستگاه ادراری
- بزرگ شدن غدد لنفاوی
- سنگ کلیه یا سنگ مثانه
- فتق توموری لگن دریچه خلفی در مجرای ادرار
- انسداد محل اتصال لوله حالب به کلیه یا مثانه
- اختلالات کروموزومی مانند سندروم ایگل – بارت
- اختلال در سیستم عصبی و اعصاب کنترل کننده مثانه
- نقص مادرزادی در دستگاه ادراری ماند وجود دو لوله حالب در یک کلیه
همچنین به گفته منبع پزشکی nationwidechildrens.org درباره علل بروز انسداد مجاری ادراری در کودکان و نوزادان آمده است:
“Some cases of bladder outlet obstruction are caused by a genetic or chromosome disorder. Other cases are random. They result from abnormally formed tissues or structures.”
“برخی از موارد انسداد خروجی مثانه ناشی از یک اختلال ژنتیکی یا کروموزومی است. موارد دیگر هم تصادفی هستند و شامل بافتها و ساختارهای غیر طبیعی میباشند.”
بیشتر بخوانید: شایعترین بیماری های دستگاه ادراری در کودکان چیست؟
روشهای تشخیص انسداد مجاری ادرار در کودکان
برای تشخیص علت گرفتگی مجرای ادرار و مطمئن شدن از بابت اینکه آیا مجرای ادراری دچار انسداد شده است یا خیر، از دو روش تخشیصی اساسی زیر استفاده میشود:
- تشخیص انسداد مجاری ادرار با تستهای تصویر برداری
- تشخیص انسداد مجاری ادرار با آزمایش خون و ادرار
تستهای تصویر برداری برای تشخیص انسداد مجاری ادرار در کودکان:
انواع تست و روشهایی که برای تصویر برداری و تشخیص مسدود بودن لولههای ادراری مورد استفاده قرار میگیرند عبارتند از:
- ام آر آی یا رزونانس مغناطیسی (MRI)
- سونوگرافی مثانه
- سونوگرافی کلیه
- CAT اسکن
- سیستوسکوپی
تستهای تصویر برداری که قبل از به دنیا آمدن جنین و در دوران بارداری نیز مورد استفاده قرار میگیرند تا بیماری انسداد مجرای ادرار جنین مورد تشخیص و بررسی قرار بگیرد، عبارتند از:
- ام آر آی جنین (Fetal MRI)
- اکوکاردیوگرام جنین (Fetal Echocardiogram
- نمونه برداری از ادرار و کلیه جنین با اعمال ضربه مثانه جنین (Fetal Bladder tap)
آزمایش خون و ادرار برای تشخیص انسداد مجاری ادرار:
اگر پزشک متخصص بخواهد به طور دقیق انسداد مجرای ادرار و علت آن را شناسایی کند، از آزمایش خون و ادرار استفاده میکند تا میزان عفونت در خون را بررسی کند و ببیند آیا کلیهها سالم هستند و عملکرد خوبی دارند یا خیر.
شماره تماس مطب دکتر بهار اشجعی: | نوبت دهی آنلاین دکتر بهار اشجعی (کلیک کنید)
انسداد مجاری ادرار در کودکان چطور درمان میشود؟
با اینکه درمان انسداد مجرای ادرار در کودکان و نوزادان به شدت، وسعت آسیب دیدگی و همچنین علت بیماری بستگی دارد، اما روشهای مورد استفاده برای درمان این عارضه عبارتند از:
درمان دارویی گرفتگی مجرای ادراری در کودکان:
اگر فرزندتان علاوه بر گرفتگی مجرای ادرار عفونت دستگاه ادراری هم داشته باشد، داروهای آنتی بیوتیک تجویز شده تا علاوه بر بهبود علائم انسداد، عفونت دستگاه ادراری را کاهش دهد تا سپس طی جراحی انسداد مجرای ادراری این اختلال اصلاح شود.
درمان انسداد مجاری ادرار در کودکان با استنت گذاری:
درمان انسداد مجاری ادرار در کودکان و نوزادان به روش عمل جراحی کم تهاجمی با آندوسکوپی، برای حفظ سلامتی دستگاه کلیوی و مثانه انجام میشود. در این عمل کم تهاجمی بعد از بیهوشی عمومی کودک، در نزدیکی دستگاه ادراری یک برش کوچک برای وارد کردن لوله آندوسکوپ ایجاد میشود.
بعد از آنکه آندوسکوپ وارد بدن شد و به سمت گرفتگی مجرای ادرار حرکت کرد، یک شانت یا استنت را در محل انسداد قرار داده و این شکل را اصلاح خواهد کرد.
بیشتر بخوانید: درمان عدم نزول بیضه در پسران
جراحی انسداد مجاری ادرار در کودکان:
در این عمل جراحی هر گونه اختلال و ناهنجاری مانند تودههای سرطانی، تومورها و پلیپها که باعث تنگی و گرفتگی شدید مجرای ادرار شدند و رفلاکس ادرار در لوله حالب را ایجاد کردند، درمان خواهد شد.
درمان انسداد مجاری ادرار در جنین:
اگر پزشکان متوجه انسداد مجرای ادرار در جنین شما شوند، طی یک عمل جراحی یک شانت را در رحم مادر قرار میدهند. این شانت باعث میشود تا ادرار نوزاد به داخل مایع آمنیوتیک منتقل شود.
البته دقت داشته باشید که این روش تنها زمانی استفاده میشود که مجاری ادرار گرفته موجب آسیب دیدن کلیههای جنین شده باشد.
بیشتر بخوانید: انواع بیماری های کلیوی در کودکان و نوزادان
درمان اختلالات دستگاه ادراری کودکان و نوزادان با دکتر بهار اشجعی
دکتر بهار اشجعی یکی از بهترین پزشکان متخصص جراحی کودکان و نوزادان در تهران هستند که بعد از اتمام تحصیلات خودشان در رشته جراحی اطفال در دانشگاه علوم پزشکی تهران، مشغول به کار در عرضه درمان و جراحی انواع اختلالات و بیماریها در کودکان و نوزادان شدند.
دکتر بهار اشجعی موفق به کسب رتبه اول کشوری در بور فوق تخصصی جراحی اطفال شدند و در حال حاضر عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند.
ایشان در جراحی و درمان بیماریها و اختلالات زیر مهارت و تجربه بالایی دارند و در درمان بیماربی های مادرزادی و غیرمادرزادی به شکا و کودک شما کمک خواهند کرد.
دکتر بهار اشجعی در حال حاضر در مطب خودشان در بلوار کشاورز و همچنین بیمارستانهای کودکان تهران و لاله شهرک غرب حضور دارند و ناهنجاریها و اختلالات فرزندان شما را معاینه و درمان میکنند.
تعیین نوبت برای درمان انواع اختلالات و بیماریها در کودکان و نوزادان در مطب دکتر بهار اشجعی
6 Comments
بچمو تازه از پوشک گرفتیم. خیلی موقع ها میگه جیش دارم ولی وقتی میریم دستشویی اصلا ادرار نمیکنه و این احساس ادرار داشتنش هم بر طرف نمیشه این میتونه نشونه ای انسداد مجاری ادراری باشه؟
با سلام
ممکنه تنگی مجرای ادرار داشته باشن
لطفاً از هنگام ادرار کردن کودک بدون اینکه چهره ی کودک دیده شود فیلم کوتاه بگیرید و بهدهمراه توضیحات در تلگرام شماره زیر ارسال نمایید
09191369074
قبلا بچم انسداد مجاری ادراری داشت که رفتیم دکتر و اوکی شد.
حالا الان دکتر میگه رفلاکس ادرار داره
اینا بهم ربط دارن؟ میتونم از دکتر قبلیش شکایت کنم که باعث این مشکل تو بچم شده و کارشو خوب انجام نداده؟
و اینکه دخترم الان 6 سالشه و شهرستان هستیم کی میتونم بیام پیشتون؟
با سلام بله انسداد مجاری ادرار میتونه باعث ریفلاکس بشه ،
اما ارتباطی با پزشک قبلی نداره. چون ایشون باعث مشکل ریفلاکس کودک شما نشدن ، بلکه انسداد رو بر طرف کردن
عواقب انسداد مجاری ادراری چیه؟
سلام وقتتون بخیر
انیداد مجاری ادراری در کودکان در صورتیکه نادیده گرفته شود میتواند باعث بروز بیماری های دائمی کلیوی و نارسایی آن شود.