درمان عدم نزول بیضه در کودکان (بالا رفتن بیضه در کودکان)، علائم و راه های تشخیص آن
آنچه در این مقاله میخوانید
بیضه نزول نکرده (Cryptorchidism یا Undescended Testis) یک وضعیت پزشکی است که در آن یکی یا هر دو بیضههای نوزاد پسر به داخل کیسه بیضه نزول نمیکنند. این وضعیت اغلب در نوزادان نارس مشاهده میشود و به طور طبیعی در 70٪ مواقع طی ۶ ماه اول زندگی خود به خود بهبود مییابد. اما در برخی موارد نیاز به مداخله پزشکی و جراحی دارد.
بیضه نزول نکرده چیست؟
بیضه پسران که وظیفه تولید اسپرم و هورمون های مردانه را دارد در دوران جنینی در داخل شکم تشکیل میشوند و بعد از هفته 28 از شکم به پایین انتقال پیدا میکنند تا در کیسه بیضه قرار بگیرند، درصوتیکه این انتقال انجام نشود، نوزاد به بیماری بیضه نزول نکرده (Undescended Testis) یا کریپتورکیدیسم مبتلا میشود که اغلب در نوزادان نارس دیده میشود و در همان دوران نوزادی هم درمان میشود.
در ۷۰٪ مواقع بیضه نزول نکرده پسران در 6 ماهه اول زندگی بصورت خود به خود پایین می آید به همین دلیل است که اغلب برای درمان آِن بیماری از 6ماهگی تا دوسالگی اقدام میکنند.
نشانه و علائم بیضه نزول نکرده (بالارفتن بیضه) در کودکان
نشانه اصلی عدم نزول بیضه در کودکان، عدم وجود یک یا هر دو بیضه در کیسه بیضه پسران است. در برخی از موارد ممکن است بیضه در داخل کیسه بیضه کودک باشد اما نتوان آن را دید که در این حالت به آن بیضه نهفته گفته میشود.
بیضه پسران در مسیر پایین آمدن از شکم از مسیر لوله مانند در کشاله ران به نام کانال مغبنی عبور میکند و در هرجایی از این لوله ممکن است متوقف شود اما شایعترین جایی که که احتمال توقف بیضه و پایین نیامدن آن وجود دارد، بالای کیسه بیضه است.
برخی از علائم شایع دیگر پایین نیامدن بیضه در کودکان و نوزادان به شرح زیر است:
- کیسه بیضه کوچکتر از حد معمول
- تورم در ناحیه کشاله ران کودک
- احساس درد در ناحیه کشاله ران کودک
در صورت مشاهده هر یک از علائم ذکر شده در کنار عدم مشاهده بیضه ها در سریعترین زمان ممکن پزشک کودک خود را در جریان بگذارید.
بیشتر بخوانید: علت عفونت کشاله ران در کودکان و نوزادان + درمان عفونت کشاله ران در کودکان
فیلم مصاحبه با دکتر بهار اشجعی درباره بیضه نزول نکرده در کودکان
جهت ارسال تصاویر و تعیین وقت مشاوره با خانم دکتر بهار اشجعی در تلگرام اینجا کلیک کنید.
برای تشخیص بیماری بیضه نزول نکرده در کودکان چه روش هایی وجود دارد؟
پایین نیامدن بیضه ها معمولا در زمان بدو تولد یا در معایناتی که بعد از تولد توسط پزشک اطفال انجام می شود تشخیص داده می شود در مواردی که بیضه ها در کیسه بیضه نباشند و نتوان آن ها را لمس یا مشاهده کرد اختمال می رود که در داخل شکم قرار گرفته باشند.
بطور معمول از روش های زیر برای تشخیص پایین نیامدن بیضه در کودکان استفاده می شود:
- MRI
- سونوگرافی
- لاپاراسکوپی
بخشی از مقاله دکتر بهار اشجعی درباره درمان و تشخیص بیماری عدم نزول بیضه در کودکان در ادامه آورده شده است:
When a diagnosis of cryptorchidism is made, careful examination must be done to distinguish non-palpable bilateral UDT. It may be a presentation of disorders of sexual development (DSD) or congenital adrenal hyperplasia CAH.
In our study, 144 (73.46%) patients had unilateral UDT and 52 (26.53%) had bilateral UDT. Patients with DSD or CAH were excluded from this study and these patients had simple bilateral UDTwithout any other systematic diseases.
هنگامی که تشخیص کریپتورکیدیسم داده می شود، باید معاینه دقیقی برای تشخیص UDT دو طرفه غیر قابل لمس انجام شود زیرا ممکن است تظاهر اختلالات رشد جنسی (DSD) یا هیپرپلازی مادرزادی آدرنال CAH باشد.
در مطالعه ما، 144 نفر (73.46%) UDT یک طرفه و 52 (26.53%) UDT دو طرفه داشتند. بیماران مبتلا به DSD یا CAH از این مطالعه حذف شدند و این بیماران UDT دوطرفه ساده و بدون هیچ گونه بیماری سیستماتیک دیگری داشتند.
منبع: journals.sbmu.ac.ir
عوارض عدم تشخیص بیماری بیضه نزول نکرده و خطرات ناشی از آن در کودکان و نوزادان
- بروز فتق کشاله ران در کودک یا نوزاد
- پیچ خوردگی بیضه در پسران
- احساس درد در بیضه
- کوچک شدن بیضه ها
- افزایش احتمال چرخش بیضه
- افزایش احتمال سرطان بیضه در نوجوانان
- آسیب ناشی از فشار استخوان لگن
- ناباروری در آینده (کاهش تعداد اسپرم و همچنین کاهش کیفیت اسپرم ها در نهایت باعث ناباروری مردان می شود که در کسانی که بیضه های نزول نکرده دارند رخ می دهد.)
احتمالا اصطلاح بیضه بالا رفته را شنیده باشید؛ در بعضی از کودکان ممکن است بیضه ها هنگام سرما، اضطراب یا ترس جمع شوند و به داخل شکم بروند که این موضوع در کوکان پسر طبیعی است. بیضه ها معمولا در کیسه بیضه قرار دارند و لی ممکن است گاهی اوقات به سمت کشاله ران کشیده شوند.
علل ایجاد بیماری بیضه نزول نکرده (بالا رفتن بیضه) در کودکان:
علت بروز بیماری عدم نزول بیضه هنوز مشخص نشده است اما عوامل ژنتیکی و هورمونی میتواند تاثیر به سزایی در بروز این بیماری در پسران داشته باشد. طبق مطالعاتی که انجام شده است، اگر پدر یا یکی از نزدیکان درجه 1 دچار بیماری بیضه نهفته باشد، احتمال اینکه فرزند پسر دچار این بیماری شود بیشتر است؛ همچنین مشکلات هورمونی در دوران جنینی میتواند باعث بروز این بیماری شود.
درصورتیکه که پس از تولد بیضه از داخل شکم وارد کیسه بیضه نشده باشد اصطلاحا به آن بیضه نزول نکرده (Undescended Testis) گفته می شود. پس از انجام معاینات دقیق بالینی این بیماری با جراحی قابل درمان است و هدف از این جراحی حفظ باروری، کاهش خطر سرطان بیضه در بزرگسالی، بستن پروسسوس واژینالیس و قرار دادن بیضه در کیسه بیضه ست. این جراحی بهتر است توسط ارولوژیست یا متخصص اطفال انجام شود.
همچنین قابل ذکر است عواملی که میتوانند برای نوزاد پسر خطرساز باشد و ریسک ابتلا به بیضه نزول نکرده در کودک را افرایش دهد و بر رشد آن ها تاثیر بگذارد عبارتند از :
- وزن پایین نوزاد هنگام تولد
- نارس بودن نوزاد (تولد زودتر از موعد نوزاد)
- وجود سابقه خانوادگی (پدر، برادر و …)
- سابقه خانوادگی در بیماری های دستگاه تناسلی
- مصرف الکل توسط مادر در دوران بارداری
- استعمال سیگار و دخانیات توسط مادر
راه های درمان عدم نزول بیضه در کودکان (بیضه نزول نکرده در کودکان)
۱- عمل جراحی
تنها روش درمان عدم نزول بیضه در نوزادان و کودکان پسر عمل جراحی آن است. درصورتیکه پس از گذشت ۶-۴ ماه پس از تولد نوزاد، بیضه ها پایین نیامدند و در کیسه بیضه قرار نگرفتند باید اقدام به جراحی نمود.
عمل پایین آوردن بیضه نوزاد با نام ارکیوپکسی (orchiopexy) شناخته میشود؛ این عمل بصورت باز یا به روش لاپاراسکوپی توسط جراح اطفال و یا اورولوژیست کودکان انجام خواهد شد.
این جراحی یک عمل سرپایی است که تحت بیهوشی عمومی انجام میشود و در طی آن پزشک، یک برش در ناحیه کشاله ران کودک ایجاد میکند، بیضه ها را به کیسه بیضه منتقل کرده و در نهایت محل برش داده شده رات بخیه میزند.
۲- هورمون درمانی
هورمون درمانی که شامل تزریق هورمون HCG می باشد، می تواند بیضه نزول نکرده کودک را به کیسه بیضه بازگرداند. امروزه این روش به دلیل عوارض ناشی از آن چه برای کودکان چه برای افراد بزرگسال (آقایان) خیلی توصیه نمی شود.
۳- سایر درمان ها
در صورتی که بعد از عمل جراحی جهت درمان بیضه نزول نکرده در کودکان، پزشک جراح متوجه شود یک یا هر دوی بیضه ها وجود ندارند، از راهکار هایی مثل استفاده از پروتز بیضه ها در سنین بالاتر یا درمان تحت نظر متخصص غدد کمک گرفته می شود.
عوارض عدم درمان بیماری عدم درمان بیضه نزول نکرده در کودکان
افزایش ابتلا به سرطان بیضه:
ریسک ابتلا به سرطان بیضه در پسران و آقایانی که بیضههای آنها بجای کیسه بیضه در شکم قرار گرفته است نسبت به سایر افراد بیشتر است.
ناباروری در بزرگسالی:
بیضه های که در کیسه بیضه و سرجای مناسب خود قرار نگرفته باشند به علت رشد نامناسب بیضه ها، تعداد اسپرم کمتر و با کیفیت کمتر تولید میکنند که میتواند ریسک ناباروری آن ها را افزایش دهد.
پیچش بیضه:
پیچش بیضه یا تورشن بیضه در کودکان اتفاقی است که در آن بیضه روی طناب بیضه که وظیفه خونرسانی به بیضه ها را دارد میافتد و خونرسانی به این عصو را مختل میکند و در نهایت باعث ایجاد در بسیار در کودک میشود.
ریسک ابتلا به تورشن بیضه در بیضه های پایین نیامده خیلی بیشتر از بیضه هایی است که در کیسه بیضه و در جای خود قرار دارند.
مراقبت های بعد از عمل بیضه نزول نکرده
- میتوانید از کمپرس یخ برای جلوگیری از التهاب ناحیه عمل استفاده کنید.
- از پوشاندن کیسه بیضه کودک با لباس های تنگ و الاستیک خودداری کنید.
- محل زخم باید خشک و تمیز نگه داشته شود تا از عفونت آن جلوگیری شود.
- تا ۱ سال بعد از عمل کودک باید تحت معاینه توسط پزشک باشد تا روند رشد بیضه ها مورد بررسی قرار بگیرد و در صورت عود مجدد بیماری سریعا اقدام درمانی صورت گیرد.
بیضه های آسانسوری در کودکان و درمان آن ها
بیضه های آسانسوری، بالا رونده یا شناور به حالتی گفته می شود که در آن بیضه های کودک به سمت بالا و پایین، در حال حرکت هستند.
راههای درمان عدم نزول بیضه در هر کودکی بسته به نظر متخصص و جراح کودکان متفاوت می باشد. جراحی باز و لاپاراسکوپی از گزینه های موجود برای درمان بیماری بیضه های آسانسوری در کودکان و نوزادان هستند.
بهترین زمان مراجعه به پزشک برای درمان عدم نزول بیضه ها در کودکان
بهتر است به محض اینکه متوجه هرگونه تغییری در اندام و آلت تناسلی نوزاد پسر یا کودک خود شدید، به پزشک متخصص برای انجام معاینه و تشخیص به موقع بیماری مراجعه نمایید.
جهت مشاهده صفحه اینستاگرام دکتر بهار اشجعی اینجا کلیک کنید.
در چه صورتی جراحی بیضه نزول نکرده انجام می شود؟
در صورتی که با وجود گذشت زمان (بین 6 ماهگی تا 1 سالگی نوزاد) تغییری در وضع بیضه های نوزاد ایجاد نشود، عمل جراحی ارکیوپکسی توسط پزشک متخصص اطفال و کودکان صورت می گیرد تا با پایین آوردن آن، بیضه نوزاد در کیسه بیضه قرار داده شود.
عوارض و خطرات جراحی بیماری عدم نزول بیضه در کودکان و نوزادان
جراحی عدم نزول بیضه هم می تواند مانند هر جراحی دیگر با عوارض و خطراتی همراه باشد. مراجعه به ارولوژیست اطفال یا پزشک متخصص و با تجربه کودکان در این زمینه می تواند از عوارض و خطرات جراحی کریپتورکیدیسم پیشگیری کند.
برخی از عوارض و خطرات احتمالی این عمل در کودکان پسر به شرح زیر هستند:
- آسیب بیضه
- کوچک شدن بیضه
- صعود مجدد بیضه
- خونریزی و عفونت
- پیچ خوردگی بیضه
جهت دریافت نوبت و مشاوره با دکتر بهار اشجعی تماس بگیرید.
مناسب ترین زمان برای درمان نزول بیضه در پسران چه سنی است؟
جراح شما احتمالاً انجام عمل جراحی را زمانی که پسر شما حدوداً 6 ماهه و قبل از 12 ماهگی است، توصیه می کند. به نظر می رسد درمان زودهنگام جراحی در کودکی و نوزادی، خطر عوارض بعدی را کاهش می دهد.
معاینه های پزشکی جهت بررسی سلامت دستگاه های تناسلی پسران تا چه سنی باید انجام شود؟
معاینه بیضه ها و آلت تناسلی در پسران تا سن بلوغ مهم است به ویژه در کودکانی که برای عدم نزول بیضه تحت درمان قرار گرفته اند.
ارتباط با خانم دکتر بهار اشجعی جهت مشاوره مجازی و درمان عدم نزول بیضه در کودک و نوزاد خود
دکتر بهار اشجعی عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران و دارای بورد فوق تخصصی در جراحی کودکان و نوزادان است. سال ها تجربه و موارد متعدد جراحی های موفقیت آمیز در زمینه بیضه نزول نکرده در کودکان و نوزادان، دکتر اشجعی را به یکی از بهترین پزشک های اطفال برای درمان انواع بیماری های مادرزادی و غیرمادرزادی در کودکان و نوزادان هستند. شما می توانید به راحتی از طریق گزینه مشاوره مجازی از هر کجا که هستید با دکتر اشجعی ارتباط بگیرید.
جهت ارسال تصاویر و ارتباط با بهترین پزشک اطفال در تلگرام کلیک کنید.
جمع بندی
“درصورتیکه که پس از تولد بیضه از داخل شکم وارد کیسه بیضه نشده باشد اصطلاحا به آن بیضه نزول نکرده (Undescended Testis) گفته می شود. پس از انجام معاینات دقیق بالینی، این بیماری با جراحی قابل درمان است و هدف از این جراحی حفظ باروری، کاهش خطر سرطان بیضه در بزرگسالی و قرار دادن بیضه در کیسه بیضه ست. این جراحی بهتر است توسط اورولوژیست یا جراح اطفال انجام شود.”
113 Comments
سلام خانم دکتر جسارتا برای هر دو بیضه نزول نکرده از روش لاپاراسکوپی استفاده میکنید یا بسته به بیمار ممکنه روش دیگه ای رو انتخاب کنید؟
سلام وقت شما بخیر
بر اساس شرایط بیمار روش درمان برای فرزند شما انتخاب خواهد شد.
سلام برای تشخیص عدم نزول بیضه توسط پزشک نیاز قبل از مراجعه نیاز هست عکس بگیریم؟
خیر ، پزشک پس از معاینه و با توجه به معاینه ممکن است درخواست سونوگرافی بدهد
من دوران باردریم سیگار میکشیدم و الان که پسرم به دنبا اومد متوجه شدیم دچار بیضه نزول نکرده هست. ینی بیضه راستش پایین نیامده، حالا شوهرم زندگی برام نزاشته همش میگه بخاط اینکه من سیگار میکشیدم پسرم اینجوری شده از اونجاییکه تو شهر کوچک هم زندگی میکنیم و متخصص اطفال نزدیکون نیست میشه کمکمون کنید که واقعا دلیلش چی بوده و اگر بخواهیم برای درمانش بیایم تهران، چند روز باید بستری کنیم پسرمو؟
با سلام
عدم نزول بیضه دلایل متعددی میتواند داشته باشد و مستقیما بهدعلت سیگار کشیدن در بارداری نیست
عمل سرپایی هست و نیازی به بستری شدن نداردو کار یک روز انجام میشود
جهت مشاوره باذشماره زیر تماس بگیرید
09203805401
بیضه نزول نکرده در سنین بالا مشکل ساز هست ؟
با سلام
بله حتماً باید به جراح کودکان مراجعه بفرمایید
و در صورتی که بزرگسال هستید به ارولوژیست مراجعه بفرمایید
پسرم 9ماهشه الان موقع خوبی هست بخوایم برای درمان عدم نزول بیضه اقدام کنیم؟
با سلام
با توجه به شرایط کودک درمورد اینکه در چه سنی اقدام به جراحی صورت بگیرد تصمیم گرفته میشود
سلام وقت بخیر
خانم دکتر پسر من ۴ سالش هست یکی از بیضه ها تو کیسه نیست که به متخصص ارولوژی مراجعه کردیم و سونو نوشتند و در سونو بیضه نهفته ای در حفره شکمی دیده نشد آیا با یک بیضه هم امکان باروری هست؟
با سلام
بله امکان باروری هست اما درمورد اون بیضه ی نهفته حتما حتما باید بررسی انجام شود ، در صورتی که در شکم باقی بماند در آینده میتواند خطرناک باشد . حتما به جراح اطفال مراجعه بفرمایید
سلام پسرم نزدیک به 2 سالشه
بیضه هاش نسبت به اندام و بدنش خیلی کوچک تره
علتش چیه؟
با سلام ایشون باید معاینه بشن
ممکن است بیضه آسانسوری باشه
سلام نوزادم ۹ ماه دار یکی بیضهها ش میر بالا میاد پاین آیا مشکی دار
بله حتما باید معاینه بشن ورشد بیضه و کیسه ی اسکروتوم بررسی بشه تا در صورت نیاز پکس شود
من 11 سالمه فهمیدم یکی از بیضه هام کامل پایین نیومده، از موقعی که یادمه همینجوری بوده و متاسفانه خانواده پیگیری نکردن
الان خیلی نگران شدم چون خوندم که ممکنه برای بعد ازدواجم دردسر بشه درسته؟
بابا پسر خوب من 11 سالم بود اصلا نمیدونستم کار اینا چیه
بعد تو از الان نگران بعد ازدواجتی :/
به کجا داریم میریم بخدااا
من موقعی که بچه بودم خانوادم فهمیدن بیضه هام پایین نیومده
همون موقع خانوادم فهمیدن و عمل کردن ولی من به زنم چیزی نگفتم
از قضا حالا زنم بارداره و بچمونم پسره، میگم نکنه بچمم عدم نزول بیضه داشته باشه
چطوری میشه فهمید؟
با سلام باید توسط پزشک معاینه بشن
سلام خانم دکتر من 17 سالمه و از بچگی بیضه هام بالا بود و متاسفانه خانواده برای این موضوع هیچ فکری نکردند، این موضوع میتونه برای آیندم مشکل ساز باشه؟ حتما باید درمانش کنم؟
با سلام
حتما باید پیگیری بفرمایید و درمان لازم رو انجام دهید
بله میتواند خطرناک باشد