علت تکرر ادرار در کودکان و تشخیص آن

یکی از شایع ترین مشکلات مثانه‌ای و ادراری در کودکان همین تکرر ادرار است. اما نکته مهم اینجاست که این مشکل می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد و در برخی موارد، نشانه‌ای از یک بیماری زمینه‌ای باشد.

اگر می‌خواهید بدانید که چه عواملی باعث تکرر ادرار در کودکان می‌شود و چه زمانی باید به پزشک مراجعه کنید، در ادامه این متن با ما همراه باشید تا به طور کامل تکرر ادرار در کودکان را مورد بحث و بررسی قرار دهیم:

منظور از تکرر ادرار در کودکان چیست؟

تکرر ادرار در کودکان یا ادرار مکرر (Frequent urination) به این معنی است که کودک بیش از حد معمول به دستشویی رفتن و تخلیه مثانه نیاز پیدا می‌کند. البته گاهی اوقات هم ممکن است نتواند خود را به سرعت به دستشویی برساند این موضوع ممکن است برای بسیاری از والدین نگران کننده باشد اما در اکثر مواقع عوامل ساده منجر به تکرر ادرار در کودکان می‌شود و جای نگرانی وجود ندارد.

علائم و نشانه های تکرر ادرار در کودکان

گاهی والدین از ما می‌پرسند که از کجا بفهمم فرزندم به تکرر ادرار دچار شده است؟ برای آگاهی از این  عارضه کافی است به علائم و نشانه های زیر توجه داشته باشید تا بتوانید با تشخیص بهتری از مشکل به وجود آمده، در جهت بهبودی به فرزندتان کمک کنید:

• احساس درد در زیر شکم (درد مثانه)
• احساس درد در پهلوها (درد کلیه)
• وجود خون در ادرار کودکان (هماچوری)
• مشکل داشتن در تخلیه ادرار
• تغییر رنگ ادرار در کودکان
• از دست دادن کنترل مثانه
• میل شدید به دفع ادرار
• سوزش ادرار در کودک
• شب ادراری
• حالت تهوع
• تب و لرز
• استفراغ

دریافت وقت مشاوره و معاینه

شایع ترین عواملی که سبب تکرر ادرار در کودکان می‌شود

عوامل مختلفی ممکن است بر حجم ادرار و نیاز به تخلیه مثانه در فواصل زمانی کوتاه تاثیر بگذارد. این عوامل از ساده ترین دلیل مانند مصرف کافئین گرفته تا برخی شرایط پزشکی می‌تواند کودک را ملزم به استفاده بیش از حد معمول از دستشویی کند.

در ادامه هر یک از این عوامل را به طور کامل به شما توضیح می‌دهیم:

•  خوراکی های حاوی کافئین

کافئین نوعی ماده محرک است که در بسیاری از نوشیدنی ها و خوراکی ها از جمله قهوه، چای، نوشابه و شکلات وجود دارد. زمانی که کافئین وارد بدن می‌شود، سیستم عصبی مرکزی تحریک شده و در نتیجه منجر به افزایش هوشیاری و انرژی در کودک می‌شود.

اما چه ارتباطی با افزایش ادرار در کودکان دارد؟ در واقع این ماده در نهایت برون‌ده ادرار را در کودک افزایش داده و مجر به اسپاسم مثانه کودک می‌شود.

• یبوست در کودکان

انباشته شدن مدفوع سفت و خشک در روده کودکان با وارد کردن فشار بر روی مثانه می‌تواند منجر به اسپاسم مثانه و در نهایت تکرر ادرار در کودک شود. برای اینکه بتوانید تکرر ادرار ناشی از یبوست کودک را کنترل کنید لازم است تا در وهله اول رژیم غذایی و سبک زندگی فرزندتان را تغییر دهید.

برای این کار لازم است تا مصرف خوراکی های سرشار از فیبر مانند انواع میوه ها و سبزیجات، نوشیدن مایعات به ویژه آب در طول روز، ورزش و تحرک بدنی و همینطور عدم تاخیر در تخلیه مدفوع را به کودک تشویق کنید.

در صورتی که این ترفندهای ساده برای درمان یبوست کودک موثر واقع نشد بهتر است برای رفع یبوست و تکرر ادرار در کودک از یک پزشک متخصص کمک بگیرید.

• عفونت های دستگاه ادراری در کودکان

در صورتی که فرزندتان به عفونت های دستگاه ادراری دچار شده باشد ممکن است تکرر ادرار را نیز تجربه کند. این عارضه ممکن است با علائمی مانند احساس درد در زیر شکم، پشت یا پهلو در حین دفع ادرار، نیاز به دفع فوری و افزایش تعداد دفعات تخلیه مثانه همراه باشد. با این حال اگر به این موضوع مشکوک شده‌اید بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا با نمونه گیری ادرار بتواند عفونت را تشخیص دهد.

نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی

• مثانه بیش فعال در کودکان

مثانه بیش فعال به وضعیتی گفته می‌شود که در آن عضله بزرگ مثانه به طور غیر ارادی منقبض می‌شود. این وضعیت باعث می‌شود کودک احساس کند که باید فوراً به دستشویی برود، حتی اگر مثانه‌اش پر نباشد.

در نتیجه تعداد دفعات دفع ادرار در کودک افزایش میابد، در حین تخلیه مثانه به مشکل می‌خورد یا کنترلی در نگه داشتن ادرار خود ندارد. شایان ذکر است کودکان مبتلا به مثانه بیش فعال، مثانه‌ای کوچکتر از حد معمول دارند.

• دیابت در کودکان

وقتی قند خون (گلوکز) در بدن بالا می‌رود، کلیه‌ها تلاش می‌کنند تا قند اضافی را از طریق ادرار دفع کنند. این موضوع باعث می‌شود حجم ادرار افزایش یابد و کودک نیاز به دستشویی رفتن را بیشتر احساس کند.

از دیگر علائم دیابت در کودکان می‌توان به عطش زیاد، کاهش وزن، تاری دید، عفونت دستگاه ادراری و … اشاره کرد.

• پولاکیوریا

پولاکیوریا عارضه ای است که اغلب کودکان 3 تا 8 سال را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند سبب تکرر ادرار در طول روز شود. به این معنا که ممکن است فرزند شما بین 5 تا 10 دقیقه و به طور کلی تا 40 بار در طول روز به دستشویی برود، اما حجم ادرار او کم باشد و مقدار کمی از ادرار را تخلیه کنند.

زمانی که کودک به پولاکیوریا دچار می‌شود علائم خاصی که نشان از بیماری باشد را از خود بروز نمی‌دهد. با وجود اینکه شواهد کمی درباره بیماری پولاکیوریا وجود دارد و هنوز متخصصان نتوانستند علت اصلی این عارضه را شناسایی کند، آنها معتقدند استرس نقش مهمی در ایجاد پولاکیوریا دارد.

تکرر ادرار در کودکان چه تفاوتی با پر ادراری دارد؟

برخی از افراد تصور می‌کنند تکرر ادرار در کودکان همان پر ادراری است. در حالی که این دو عارضه با یک دیگر متفاوت هستند و هر یک معانی خاص خود را به همراه دارند. زمانی که می‌گوییم کودک دچار پر ادراری یا زود پر شدن مثانه شده است به این معنا است که حجم ادرار او افزایش یافته. در حالی که تکرر ادرار این احساس را در کودکان ایجاد می‌کند که مدام نیاز به دستشویی رفتن و تخلیه مثانه پیدا کنند حتی اگر حجم ادرار بسیار کم باشد.

آیا تکرر ادرار همان شب ادراری در کودکان است؟

خیر؛ اما تکرر ادرار در کودکان با شب ادراری آنها در ارتباط است. به این صورت که برخی از شرایط مشابهی که ریسک بی اختیاری شبانه ادرار را افزایش می‌دهد، به همراه تکرر ادرار کودکان می‌تواند منجر به بی اختیاری در طول روز شود. به طور کنلی این شرایط می‌تواند ناشی از یبوست کودک یا سایر عواملی که تاکنون ذکر کردیم باشد.

هورمون های ضد ادرار (ADH) یکی دیگر از عواملی است که سبب شب ادراری در کودکان می‌شود. این هورمون ها در بدن کودکان بیشتر ترشح می‌شود و وظیفه آن به حداقل رساندن تولید ادرار در شب است.

در صورتی که هورمون ضد ادرار به مقدار کافی در بدن کودک ترشح نشود، حجم ادرار زیاد شده و مثانه پر می‌شود. در نتیجه این عامل منجر به شب ادراری کودکان می‌شود.

برخی دیگر از عوامل بالقوه شب ادراری در کودکان موارد زیر را شامل می‌شود:

• استرس
• دیابت نوع 1
• سابقه خانوادگی
• اختلالات خواب

از کجا می‌توان علت تکرر ادرار در کودکان را تشخیص داد؟

پزشک در وهله اول سوابق پزشکی و علائمی که در حال حاضر فرزندتان تجربه می‌کند، سوالاتی را از شما یا کودکتان می‌پرسد. سپس برای تشخیص دقیق تر ممکن است یک یا چند آزمایش را برای ریشه یابی تکرر ادرار فرزندتان تجویز کند که شامل موارد زیر است:

• آزمایش ادرار
• کشت ادرار (به منظور تشخیص باکتری هایی که منجر به عفونت دستگاه ادرار در کودکان شده است.)
• آزمایش خون (در صورتی که فرزند شما مشکوک به دیابت باشد، آزمایش خون تجویز می‌شود)

نحوه درمان تکرر ادرار در کودکان

اگر به دنبال بهترین راه درمانی تکرر ادرار در کودکان هستید باید بگوییم معمولا روش درمان تکرر ادرار در کودکان با توجه به علت بروز آن انتخاب می‌شود. با این حال رایج ترین روش های درمانی تکرر ادرار در کودکان عبارتند از:

داروهای آنتی بیوتیک: در صورتی که علت تکرر ادرار در کودکان ناشی از عفونت دستگاه ادراری باشد پزشک مصرف داروهای آنتی بیوتیک را به فرد توصیه می‌کند.

سایر داروها: اگر فرزند شما دچار مثانه بیش فعال یا سایر مشکلات اختلال عملکرد مثانه شود ممکن است برخی داروها را برای مدیریت و بهبود این وضعیت توصیه کند.

درمان دیابت کودکان: همانطور که گفته شد دیابت عاملی است که می‌تواند بر تعداد دفعات تخلیه مثانه کودک تاثیر بگذارد. در این شرایط پزشکان با تجویز داروهای انسولین و سایر موارد می‌توانند به کنترل این موضوع کمک کنند.

رفتار درمانی: گاهی اوقات می‌توان با آموزش تکنیک هایی مانند تمرین مثانه و دفع ادرار به موقع به کودک کمک کرد تا این عارضه را در خود رفع کند.

آیا راهی برای پیشگیری از تکرر ادرار کودکان وجود دارد؟

• رعایت بهداشت مناسب
• رعایت رزیم غذایی سالم و مغذی
• تعویض پوشک به طور منظم برای کودکان کوچکتر
• اجتناب از پوشیدن لباس های تنگ به ویژه برای دختران
• تشویق کودک به استفاده از توالت و تخلیه ادرار در طول روز
• نوشیدن آب به مقدار کافی در طول روز برای جلوگیری از عفونت باکتریایی
• افزایش میزان مصرفی مایعات در طول روز، در صورت کم بودن حجم ادرار
• عدم استفاده از صابون های عطری برای شست و شو ناحیه تناسلی کودک
• آموزش به کودک برای اهمیت دادن به تمیز نگه داشتن ناحیه تناسلی بعد از هر بار استفاده از توالت
• نظارت بر میزان قند خون کودک و استفاده سر وقت از داروهایی نظیر انسولین برای کودکان مبتلا به دیابت

دکتر بهار اشجعی فوق تخصص جراحی اطفال

اگر احساس می‌کنید فرزندتان دچار تکرر ادرار شده است و قصد دارید برای رفع این موضوع او را تحت نظر یک پزشک متخصص قرار دهید، دکتر بهار اشجعی در این راستا قادر است به بهترین نحو در مسیر درمانی با فرزند شما همراه باشد.

دکتر بهار اشجعی یکی از بهترین جراحان و فوق تخصص های اطفال در تهران است، که با سال ها سابقه کار در زمینه درمان بیماری های کودکان و نوزادان، توانسته نتایج موفقیت آمیزی را در بهبود وضعیت آنها بدست آورد.

در صورتی که قصد دارید تکرر ادرار کودک خود را تحت نظر بهترین پزشک اطفال درمان کنید بی شک دکتر اشجعی انتخابی مناسب برای شما خواهد بود. جهت دریافت اطلاعات بیشتر یا تعیین وقت می‌توانید با شماره های مندرج در سایت با ما در تماس باشید.

در صورت داشتن هرگونه سوال یا ابهامی میتوانید آن را در انتهای همین صفحه (بخش کامنت) مطرح نمایید، دکتر بهار اشجعی در اولین فرصت پاسخگوی سوالات شما خواهد بود.

سوالات پر تکرار در باره تکرر ادرار در کودکان