علت درد دور ناف در کودکان دختر و پسر چیست؟ | ۱۰ دلیل درد دور ناف + درمان خانگی و فوری

درد دور ناف در کودکان، به‌ویژه در دختر بچه‌ها و پسر بچه‌های سن مدرسه، یکی از شایع‌ترین نگرانی‌هایی است که والدین مخصوصاً مادران با آن روبرو می‌شوند. این درد می‌تواند از یک مشکل ساده گوارشی مثل یبوست یا نفخ گرفته تا یک بیماری جدی مثل آپاندیسیت یا عفونت دستگاه ادراری در کودکان باشد.
درک دقیق علت درد ناف در کودک، برای درمان سریع و جلوگیری از عوارض، ضروری است. در این مقاله، ما به زبان ساده و علمی، ۱۰ علت اصلی درد اطراف ناف در کودکان را بررسی می‌کنیم و راهکارهای خانگی و پزشکی برای تسکین آن را به شما مادران عزیز آموزش می‌دهیم.

اگر می‌خواهید بدانید علت درد دور ناف در شکم کودکان چیست یا راهکارهای درمان خانگی درد دور ناف کودک چیست، در ادامه این مطلب همراه ما باشید تا به پاسخ سوال‌هایتان برسید.

۱۰ علت شایع درد دور ناف در کودکان

• یبوست در کودکان

یبوست یا خشکی مزاج در کودکان یکی از مهم‌ترین دلایل درد دور ناف در آن ها است. اگر کودک کمتر از ۳ بار در هفته دفع دارد، مدفوع سفت یا شکم ورم‌کرده دارد، احتمال زیاد دچار یبوست شده. کم‌آبی، رژیم غذایی کم‌فیبر، و تحرک کم از عوامل اصلی هستند.

نکته کاربردی برای مادران:

می‌توانید با افزایش مصرف آب، میوه‌جات (مخصوصاً آلو، گلابی و انجیر) و تحرک روزانه کودک، یبوست را کنترل کنید.

2. نفخ و حبس گاز در روده‌ها – شایع در نوزادان و کودکان زیر ۵ سال

نفخ و جمع شدن گاز در روده‌ها که معمولاً در نوزادان تازه متولد رایج است که اغلب با ورود هوا به دهان حین نفس کشیدن، گریه کردن و یا حین شیر خوردن اتفاق می‌افتد. اگر علت درد دور ناف در کودک یا نوزاد شما نفخ باشد، ممکن است کودک یا نوزاد به چپ و راست بچرخد و شروع به گریه کردن کند!

اگر هم بعد از غذا خوردن به روی شکم می‌چرخد و گریه می‌کند، ممکن است در اثر حبس گاز در روده‌‌ها این اتفاق افتاده باشد.

بیشتر بخوانید: تنگی مجرای ادرار در کودکان چیست؟ + درمان تنگی مجرای ادرار در کودکان

3. گاستروآنتریت

ویروس گاستروآنتریت یا Gastroentritis که در اثر عفونت روده ایجاد می‌شود، معمولاً عفونتی ویروسی یا باکتریایی بوده و علت ابتلا به آن عبارتست از:

• در تماس بودن با کودکی آلوده به ویروس گاستروآنتریت
• خوردن غذای آلوده به این ویروس
• خوردن میوه و سبزیجات نشسته
• خوردن غذا با دست آلوده

علائم شایع گاستروآنتریت در کودکان به شرح زیر است:

• اسهال
• تب و لرز
• حالت تهوع و استفراغ
• درد شکمی به خصوص درد دور ناف

4. مسمومیت غذایی

مسمومیت غذایی یا Food poisoning در کودکان ممکن است در اثر مصرف غذاهای آلوده یا فست فود اتفاق افتاده باشد. حتی ممکن است که مصرف غذاهایی که خوب پخته نشدند و یا خوردن میوه و سبزیجاتی که خوب شسته نشدند، در بروز مسمومیت غذایی و درد دور ناف در کودکان موثر باشند.

5. سندروم روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک پذیر یا IBS یک بیماری گوارشی است که با درد شکمی، به خصوص درد دور ناف در پسر بچه‌ها و دختر بچه‌ها همراه می‌شود. ۴ نشانه سندروم روده تحریک پذیر در کودکان عبارتند از:

• افزایش یا کاهش تعداد دفعات دفع در روز یا در هفته
• درد شکمی مداومی که از بین نمی‌رود
• یبوست
• اسهال

اگر درد دور ناف و شکم فرزند شما از بین نمی‌رود و عادات دفع کودکتان دچار تغییرات غیر عادی شده است، توصیه می‌کنیم تا حتماً به یک پزشک متخصص داخلی و گوارش یا دکتر متخصص اطفال مراجعه کنید.

6. عفونت دستگاه ادراری

عفونت دستگاه ادراری یا Urinary Tract Infections (UTI) یک دلیل شایع برای درد دور ناف در کودکان است. عفونت دستگاه ادراری در کودکان بسیار رایج بوده و اگر بهداشت فردی رعایت نشود یا پوشک کودک و نوزاد به موفع عوض نشود، عفونت دستگاه ادراری اتفاق افتاده و درد اطراف ناف را به همراه خواهد داشت.

اگر فرزندتان عفونت دستگاه ادراری داشته باشد، ممکن است:

• تب کند.
• بیشتر از حد طبیعی ادرار کند.
• حین دفع ادرار درد داشته باشد.

7. فتق در کودکان

فتق در کودکان دختر و پسر به بیرون زدگی اندام‌های داخلی (معمولاً روده) از منافذ باز در دیواره شکم، معده، روئده و یا کشاله ران اتفاق می‌افتد. فتقی که در اثر ضعف دیواره شکمی در کودکان اتفاق بیفتد، فتق اینگوینال یا هرنی اینگوینال نام دارد.

علت درد دور ناف در کودکان ۸ ساله یا بیشتر در اغلب موارد، می‌تواند فتق کشاله ران یا فتق ناف (فتق شکمی) باشد.

8. عدم تحمل لاکتوز

عدم تحمل لاکتوز یا Lactose Intolerance به معنی آن است که کودک نمی‌تواند لاکتوز موجود در شیر، ماست و سایر لبنیات را تحمل کند و آن را هضم کند. به همین دلیل اغلب کودکان و نوزادانی که توانایی تحمل لاکتوز را ندارند ممکن است نفخ کنند یا اسهال شوند.

عدم تحمل لاکتوز در نوزادان نادر بوده و در اغلب کودکان هم موقتی است و بعد از یک دوره کوتاه از بین می‌رود. اما اگر یک حساسیت جدی باشد، با هر بار مصرف لبنیات کودک شما درد دور ناف و درد شکم را تجربه خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: درمان عفونت روده در کودکان

9. کولیک

کولیک یا Colic یک قولنج بی ضرر است که در نوزادان تازه متولد و کودکان در سنین کم شیوع دارد. علت کولیک مشخص نیست اما خطری هم برای کودکان ندارد. اگر درد دور ناف در کودکان و نوزادان شما ناشی از کولیک باشد، گریه کردن بلند و بی دلیل نشانه رایج آن است.

کولیک جای نگرانی ندارد و با گذشت زمان برطرف خواهد شد.

10. آپاندیسیت

آپاندیسیت وضعیتی اورژانسی است که اگر فکر می‌کنید برای فرزندتان اتفاق افتاده، باید فوراً برای درمان و جراحی آن به اورژانس بیمارستان مخصوص کودکان مراجعه کنید. چرا که ترکیدن آپاندیس در کودکان درد بسیار شدید در کشاله ران و اطراف ناف کودکان داشته و ممکن است منجر به مرگ شود!

اگر فرزندتان آپاندیسیت داشته باشد، علاوه بر درد دور ناف علائم زیر را هم تجربه خواهد کرد:

• از دست دادن اشتها
• احساس درد شدید در اطراف شکم
• احساس ناراحتی حین نشستن و بلند شدن

بیشتر بخوانید: شایع ترین اختلالات ادراری در کودکان

علت درد دور ناف در کودکان در شب چیست؟

اگر کودک شما مخصوصاً در شب شکایت از درد ناف دارد، احتمال دارد یکی از دلایل زیر پشت این درد باشد:

شایع‌ترین دلایل درد ناف شبانه در کودکان:

• یبوست شدید (معمولاً درد هنگام خوابیدن بیشتر حس می‌شود)
• نفخ یا حبس گاز در روده
• پرخوری یا خوردن غذاهای سنگین قبل از خواب
• عفونت روده‌ای یا ویروسی
• استرس یا اضطراب پنهان (مانند ترس از امتحان یا مدرسه)

چه زمانی درد ناف کودک نگران‌کننده است و باید به پزشک مراجعه کنیم؟ (راهنمای مادران)

اگر هر کدام از موارد زیر را در کودک‌تان دیدید، بهتر است خیلی سریع با پزشک تماس بگیرید یا به اورژانس مراجعه کنید:

علائم هشدار:

• درد شکمی که با حرکت یا فشار شدیدتر می‌شود
• تب بالای ۳۸.۵ درجه همراه با بی‌حالی
• اسهال یا استفراغی که بیش از ۲۴ ساعت طول بکشد
• درد شدید شبانه که کودک را از خواب بیدار می‌کند
• کاهش اشتها یا بی‌میلی کامل به غذا
• درد و سوزش حین دفع ادرار
• علائم کم‌آبی مثل خشکی دهان، اشک نداشتن موقع گریه یا خواب‌آلودگی زیاد
• ادامه داشتن درد ناف بیش از ۷ روز

مادر عزیز، اگر کودک شما شب‌ها با درد شکم از خواب بیدار می‌شود، این یک نشانه مهم است که نباید نادیده گرفته شود.

درمان خانگی درد دور ناف در کودکان

قبل از اینکه به سراغ دارو یا مراجعه به پزشک بروید، می‌توانید چند روش ساده و مؤثر را در خانه امتحان کنید تا درد شکم کودک‌تان را تسکین دهید:

جدول مراقبت خانگی درد ناف کودک

نوبت دهی اینترنتی دکتر بهار اشجعی | تماس با مطب دکتر بهار اشجعی

چه غذاهایی برای کودک درد ناف‌دار مناسب هستند؟

• نان تست
• برنج سفید ساده
• سیب پخته یا رنده‌شده
• موز رسیده
• ماست پروبیوتیک ساده (اگر به لاکتوز حساس نیست)
• سوپ مرغ رقیق

چگونه درد دور ناف کودک خود را تسکین دهیم؟

برای تسکین درد شکمی فرزندتان می‌توانید:

• هنگامی که فرزندتان گرسنه است، غذاهای سبک مانند نان تست، موز، برنج و یا کراکر به بدهید.
• اگر احساس درد شکم کم نشد، کیسه آب گرم روی شکمش بگذارید یا او را با آب گرم حمام بدهید و شکمش را آرام ماساژ دهید.
• حجم زیادی از مایعات شفاف مانند آب جوشیده شده سرد و یا آبمیوه تازه بدهید. اگر فرزندتان احساس ناراحتی کرد‌، او را مجبور به نوشیدن مایعات نکنید.

درمان درد دور ناف در کودکان، با دکتر بهار اشجعی

دکتر بهار اشجعی پزشک متخصص جراحی کودکان و نوزادان و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران هستند و از بورد فوق تخصصی در جراحی کودکان و نوزادان نیز برخوردارند. ایشان با بیش از ۲۰ سال سابقه جراحی تخصص و معالجه اختلالات کودکان و نوزادان، مهارت و تجربه بسیار بالایی در جراحی بیماری های مادرزادی و غیرمادرزادی در کودکان دارند.

دکتر بهار اشجعی بیش از ۱۷ مقاله با همکاری‌های بین المللی به ثبت رساندند و تا به امروز علاوه بر تحصیلات دانشگاهی، در کارگاه‌های متنوعی برای رشد اطلاعات و دانش فردی خودشان شرکت کردند.

شما می‌توانید برای درمان دردهای شکمی و دور ناف در کودکان خود و یا درمان و جراحی هر اختلال دیگری، با مطب دکتر بهار اشجعی تماس بگیرید و برای معاینه و ویزیت نوبت بگیرید.

دریافت نوبت اینترنتی برای ویزیت و معاینه در مطب دکتر بهار اشجعی

سوالات متداول درباره درد دور ناف در کودکان و نوزادان